อันตราย! ฝุ่น PM 2.5 ก่อให้เกิดสารพัดโรค

ค่าฝุ่น PM 2.5 ที่เกินมาตรฐาน ส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างไรมาอ่านกันค่ะ

พญ.พวงรัตน์ ตั้งธิติกุล แพทย์เฉพาะทางด้านอายุรศาสตร์โรคระบบการหายใจและภาวะวิกฤตโรคระบบการหายใจ ศูนย์อายุรกรรม โรงพยาบาลนวเวช ได้อธิบายผลกะทบของฝุ่น PM 2.5 เอาไว้อย่างละเอียด และน่าสนใจมากค่ะ

ฝุ่น PM 2.5 เป็นฝุ่นละอองขนาดจิ๋วที่มีขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอนก่อให้เกิดอันตราย เพราะมันสามารถทำหน้าที่เป็นตัวกลางพาสารอื่น ๆ เช่น สารก่อมะเร็ง สารโลหะหนัก แทรกซึมเข้าไปในถุงลมปอดและดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด รวมทั้งผ่านทางเส้นประสาทการรับกลิ่นที่อยู่ในโพรงจมูกเข้าไปยังสมองโดยตรง ซึ่งส่งผลต้อสุขภาพดังนี้

PM 2.5 ผลต่อสมอง

•กระตุ้นไมเกรน

ฝุ่น PM 2.5 รวมทั้งมลพิษในอากาศชนิดอื่น ๆ สามารถเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการปวดศีรษะไมเกรนอย่างรุนแรงขึ้นมาได้

•ภาวะสมองเสื่อมเร็วกว่าปกติ

หลังจากที่ฝุ่นจิ๋วเข้าไปยังสมองจะทำให้เกิดกระบวนการอักเสบในสมอง มีการหลั่งสารอักเสบชนิดต่าง ๆ ทำให้เซลล์สมองได้รับบาดเจ็บ เกิดภาวะสมองเสื่อมเร็วกว่าปกติและกระตุ้นให้เกิดการก่อตัวของก้อนโปรตีนที่ผิดปกติในสมอง (β-amyloid, α-synuclein, tau protein) ที่มีลักษณะคล้ายกับคนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์หรือโรคพาร์กินสัน รวมทั้งทำให้สมองมีการฝ่อเหี่ยวมากกว่าคนปกติอีกด้วย

PM 2.5 ผลต่อหัวใจ

•ผลกระทบแบบเฉียบพลัน

ส่งผลให้เส้นเลือดเปราะ เส้นเลือดแตก ในผู้ป่วยโรคหัวใจ PM 2.5 กระตุ้นให้โรคที่เป็นอยู่รุนแรงขึ้น

•ผลกระทบระยะยาว

ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระดับเซลล์กระตุ้นการอักเสบทั่วร่างกาย เป็นสาเหตุที่ทำให้หลอดเลือดเกิดความเสียหายและเกิดความเครียดเพิ่มขึ้น เกิดโรคความดันโลหิตสูง หัวใจวาย และหัวใจล้มเหลวในอัตราที่สูงขึ้น

PM 2.5 ผลต่อระบบทางเดินหายใจ

•ผลกระทบระยะสั้น

ทำให้ระคายเคืองต่อคอ จมูก ทางเดินหายใจ รวมทั้งอาจทำให้ผู้มีอาการหอบหืดกำเริบได้

•ผลกระทบระยะยาว

กระตุ้นภูมิแพ้, โรคหืด, โรคถุงลมโป่งพอง, มะเร็งปอด

PM. 2.5 ผลต่อลูกน้อย

โดยปกติเด็กจะมีอัตราการหายใจถี่กว่าผู้ใหญ่ ทำให้ได้รับมลพิษเข้าไปมากกว่าผู้ใหญ่

•ผลต่อพัฒนาการทางสติปัญญา

ฝุ่น PM 2.5 เมื่อผ่านเข้าไปในสมองของเด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่อยู่ในครรภ์มารดา จะทำลายเซลล์สมองส่งผลกระทบต่อพัฒนาการทางสติปัญญา  พัฒนาการเด็กช้าลง มีปัญหาด้านการพูดและการฟัง

•กระตุ้นภูมิแพ้

ฝุ่น PM 2.5 ผ่านเข้าสู่ทางเดินหายใจส่วนบน จะทำให้เกิดการระคายเคืองในโพรงจมูก เป็นผลให้อาการภูมิแพ้กำเริบและหายใจไม่สะดวก

•ปอดเสื่อมประสิทธิภาพ

เมื่อ PM 2.5 ผ่านเข้าสู่ทางเดินหายใจส่วนล่าง ในส่วนหลอดลมจะกระตุ้นอาการไอและทำให้เสมหะมากขึ้น เมื่อเข้าสู่ถุงลมปอดจะสะสมในเนื้อเยื่อปอด ทำให้การทำงานของปอดเสื่อมประสิทธิภาพลง

•ผื่นผิวหนัง

เมื่อสัมผัสกับฝุ่น ส่งผลให้การทำงานของเซลล์ผิวหนังผิดปกติ เกิดอาการคัน และผื่น

วิธีป้องกันตัวเองจากฝุ่นจิ๋ว ทำได้โดย

-หลีกเลี่ยงบริเวณที่มีมลพิษทางอากาศสูง

-หลีกเลี่ยงการออกกิจกรรมกลางแจ้ง

-สวมใส่หน้ากากที่กรอกฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอนได้ เช่น N95

-จัดสิ่งแวดล้อม เพื่อป้องกันฝุ่นละอองเข้าบ้าน เช่น ปิดประตูหน้าต่าง

ช่วงนี้ฝุ่น PM 2.5 ยังมีค่าเกินมาตรฐาน ดูแลสุขภาพกันให้ดีด้วยนะคะ