คนเผ่าลีซอ เคยได้ยินชื่อเเละรู้ว่ามีอยู่จริง เเต่ไม่เคยรู้ว่าเขาอยู่กันยังไง?
วันนี้จันจะพาทุกคนมารู้จักพวกเขาให้มากขึ้น หลังจากที่จันได้มาสัมผัสวิถีชีวิตของเขาเเค่ 2-3 วัน เเต่มีความประทับใจเต็มเปี่ยม
ชาวไทยภูเขาเผ่า ลีซอ หรือชื่อที่ชนเผ่าลีซอมักเรียกตัวเองว่า ลีซู นั้น ทั้งสองคำต่างมีความหมายว่า กลุ่มชน ที่มีขนบธรรมเนียม จารีตประเพณี และความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมของตนเอง แรกเริ่มเดิมทีในสมัยโบราณ บรรพบุรุษชนเผ่าลีซออาศัยอยู่ในประเทศจีน ก่อนที่จะอพยพย้ายถิ่นฐานลงมายังประเทศพม่า และอพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในประเทศไทยเมื่อ 100 กว่าปีที่แล้ว
ชนเผ่าลีซอได้ชื่อว่าเป็นนักต่อสู้ มีบุคลิกกล้าหาญ รักอิสระ กล้าตัดสินใจ วิถีชีวิตของชาวลีขอนั้นผู้ชายมีหน้าที่ออกไปล่าสัตว์ ทำไร่ ทำนา ฝ่ายผู้หญิงจะต้องมีหน้าที่ดูแลบ้านเรือน หุงหาอาหาร เลี้ยงลูก เลี้ยงสัตว์ และหน้าที่สำคัญที่สุดที่ผู้หญิงลีซอทุกคนจะต้องปฏิบัติอย่างไม่ขาดตกบกพร่องก็คือ การตัดเย็บเสื้อผ้าเครื่องนุ่มห่มให้กับสมาชิกทุกคนในครอบครัว
ในสังคมของชาวลีซอ ถ้าหากผู้ชายบ้านไหนใส่เสื้อผ้าเก่าๆ ต้องปะหรือขาด ผู้หญิงลีซอบ้านนั้นจะได้รับการครหาจากทุกคนในชุมชนว่าเป็นผู้หญิงไม่ดี ไม่มีความเป็นกุลสตรี ประเพณีชาวลีซอให้ความสำคัญกับวันขึ้นปีใหม่ เพราะเชื่อว่าเป็นวันสำคัญที่จะได้เริ่มต้นสิ่งดีๆ ในชีวิต ในวันขึ้นปีใหม่ชนเผ่าลีซอทุกคนจะอยู่พร้อมหน้ากันทุกคนในครอบครัว ทั้งหญิงชายไม่ว่าวัยใดจะแต่งกายชุดประจำเผ่าชุดใหม่ที่มีสีสันสวยสดงดงาม มีการบรรเลงดนตรี ร้องเพลงเต้นรำร่วมกันอย่างสนุกสนาน
การแต่งกายเผ่าลีซอผู้หญิง สีซอลาย จะนุ่งกางเกงสีดำ สนับแข้งสีแดง เสื้อยาวเหมือนเสื้อคลุมผ่าข้างสีตอง อ่อนหรือฟ้า คาดเอวด้วยผ้าดำมีพู่เป็นเส้นด้ายหลายสี รอบคอและแขนมีแถบลายผ้าเย็บสลับสี เป็นแถบรุ้งตามลักษณะลีซอลาย เป็นลักษณะของหญิงที่แต่งงานแล้ว
ส่วนหญิงที่ยังไม่แต่งงานก็ สวมกางเกงดำเป้าต่ำ สนับแข้งสีแดงกุ๊นขอบน้ำเงิน เสื้อทรงกระสอบผ่าหน้าลงมาประมาณคืบ กว่าจากคอ ผ่าข้างแบบจีน สีน้ำเงินหรือเขียว เข็มขัดเป็นผ้าดำมีชายเป็นพู่ มีลายผ้าเป็นแถบ เหมือนรุ้งประดับที่คอเสื้อ รอบต้นแขนใช้ผ้าดำพันเป็นหมวกตกแต่งด้วยพู่หลากสีใส่สร้อยเงิน รอบคอ 2-3 ชั้น ประดับหน้าอกด้วยแผงเงิน เป็นผ้าที่ใส่เสื้อผ้าสีฉูดฉาดที่สุด
เเละที่สำคัญจันเพิ่งรู้ว่าผู้ชายห้ามใส่กางเกงดำ เเต่จะใส่เสื้อดำได้เท่านั้น เพราะเป็นความเชื่อที่สืบต่อกันมานาน
ส่วนผู้ชายลีซอ ลายกางเกงสีตองอ่อน หรือฟ้าฉูดฉาด ใส่เสื้อสีขาว มีพิธีจะนุ่งสีน้ำเงิน ดำ ใส่เสื้อผ่าหน้าหรือป้ายทับด้านขวา คอกลม แขนยาว ประดับเงินรอบคอ และสาบเสื้อหมวกดำ หรือขาว ชายเข็มขัดมีพู่หลายสีห้อยไปด้านหน้า 2 พวงใหญ่ ยาวประมาณ 1 ศอก
สำหรับผู้ชายชาวลีซอ มีข้อห้ามตั้งแต่สมัยโบราณ ไม่ให้แต่งกายด้วยสีแดงหรือสีชมพู ด้วยความเชื่อที่ว่าหากในร่างกายแม้มีด้ายเพียงสักเส้นที่เป็นสีแดง หรือสีชมพูแล้วนั้น เมื่อต้องเข้าป่าล่าสัตว์ ชายหนุ่มลีซอคนนั้นจะกลายร่างเป็นเหมือนสัตว์ จนเมื่อถูกลูกธนูปักอกจนถึงชีวิตแล้ว จึงจะสามารถมองเห็นได้ว่าเป็นมนุษย์
จันได้มาสัมผัสเอง เเละรู้ว่าคนที่นี่เคร่งครัดเเละค่อนข้างซีเรียสในเรื่องความเชื่อมากๆ ไม่ได้คือไม่ทำ การเเต่งกายถ้าคนลีซออยู่ที่ไหน เราจะรู้ทันทีว่านี่คือคนลีซอ เอกลักษณ์บอกตั้งเเต่การเเต่งกายจริงค่ะ
