เมื่อวันที่ 24 ม.ค. 2564 เฟซบุ๊ก Arak Wongworachat ของ หมออารักษ์ หรือ นายแพทย์อารักษ์ วงศ์วรชาติ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสิชล จ.นครศรีธรรมราช ได้มีการเปิดเผยเรื่องราวของผู้ป่วยรายหนึ่ง ซึ่งเป็นเคสที่น่าสนใจ โดยผู้ป่วยโรคเบาหวานและกำลังรักษาอยู่ แต่ต่อมามาตรวจพบภายหลังขณะที่รักษาโรคเบาหวาน ว่า ป่วย มะเร็งตับอ่อน เพิ่มขึ้นมา
คุณหมอจึงนำเรื่องราวดังกล่าวมาเผยแพร่ต่อเพื่อเป็นความรู้ว่า โรคมะเร็งตับอ่อน กับ เบาหวาน นั้นสัมพันธ์กันอย่างไร…
“ผู้ป่วยรายนี้เป็นชาย อายุ 58 ปี ใช้สิทธิ์ บัตรทอง มีประวัติเป็น เบาหวาน มา 1 ปีเศษ รักษาตามคลินิก ไม่มีประวัติเบาหวานในครอบครัว แต่เมื่อ 3 เดือน ก่อน กลับว่าตนเองนั้นมีอาการจุกเสียด แน่นยอดอก เรอบ่อยๆ กินอาหารแล้วจุก และมักเป็นตอนกลางคืน ซื้อยากินเองตามร้านขายยา ได้ยาธาตุน้ำขาว ยาขับลม อาการพอทุเลา
ต่อมาอาการยังคงเดิม เริ่มเบื่ออาหาร น้ำหนักลดลงไป 2 กิโลกรัม ไม่ซีด ไม่เหลือง ปวด จุก เสียด ยอดอก ร้าวไปหลัง อ่อนเพลีย จึงมาโรงพยาบาลสิชล ที่แผนกผู้ป่วยนอกทั่วไป ส่งตรวจอัลตราซาวด์ในช่องท้อง พบว่ามีก้อนที่ตับอ่อน ขนาดประมาณ 6-8 เซนติเมตร ขอบเขตไม่ชัดเจนมากนัก จึงส่งตรวจเพิ่มเติมด้วยการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีวินิจฉัย อ่านผล พบว่ามีก้อนเนื้อขนาดใหญ่ประมาณ 8 เซนติเมตร ที่ส่วนหางของตับอ่อน และพบว่ามีต่อมน้ำเหลืองโตหลายก้อน ตลอดแนวเส้นเลือดใหญ่ บริเวณตับและรอบๆตับอ่อน สงสัย มะเร็งตับอ่อนได้ลุกลามไปที่ต่อมน้ำเหลืองแล้ว แต่ไม่พบที่อวัยวะส่วนอื่นๆ จึงปรึกษาศัลยแพทย์ให้การรักษาด้วยการผ่าตัด
การผ่าตัดเนื้องอกตับอ่อน จึงไม่ใช่เรื่องง่ายนัก เพราะเนื้องอกอยู่ติดกับอวัยวะสำคัญคือกะเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ตับ ท่อน้ำดี เส้นเลือดใหญ่ ตำแหน่งของเนื้องอก ก็มีผลต่อการรักษาผ่าตัด ยาก ง่าย และผลการรักษา ในผู้ป่วยรายนี้ เนื้องอกอยู่ที่ส่วนหางของตับอ่อน การผ่าตัดเอาเนื้องอกออก ร่วมกับเลาะเอาต่อมน้ำเหลืองออกให้มากที่สุดเท่าที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า และไม่เป็นอันตรายต่ออวัยวะข้างเคียง
ผลการผ่าตัดประสบความสำเร็จด้วยดี หลังผ่าตัด ต้องเข้าไอซียู 2 วัน เนื่องจากมีประวัติสูบบุหรี่มานาน ปอดไม่ปกติ ยังไม่สามารถถอดท่อหายใจได้ทันที ผู้ป่วยฟื้นตัวตามลำดับ จนกลับบ้านได้ การรักษาต่อจากนี้ไป ต้องรอผลชิ้นเนื้อประเมินระยะของมะเร็ง จะได้วางแผนการรักษาต่อไป ใช้สิทธิ์บัตรทองได้ ถ้าต้องชำระเงินคงจะมากพอสมควร
ส่วนเหตุผลที่ว่าทำไม มะเร็งตับอ่อน จึงสัมพันธ์กับ เบาหวาน เพราะ ตับอ่อน มีหน้าที่สร้างฮอร์โมน รวมถึงอินซูลิน จึงพบว่า 10 – 20% ของมะเร็งตับอ่อน มีอาการของโรคเบาหวานร่วมด้วย เนื่องจาก มะเร็ง ไปยับยั้งการผลิตอินซูลินที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และเอนไซม์ที่ช่วยย่อยอาหารในลำไส้”
อย่างไรก็ดี ในช่วงท้ายของโพสต์ คุณหมอได้ให้คำแนะนำไว้ด้วยว่า
1. สำรวจความผิดปกติของร่างกาย หากไม่ปกติเกิน 2 สัปดาห์ ให้ปรึกษาแพทย์ ถ้าอายุมากกว่า40 ปี ก็มีโอกาสเสี่ยงมากขึ้น สิทธิ์หลักประกัน เข้าถึงการรักษา ได้ไม่ยาก
2. โรคมะเร็งรักษาได้ ถ้ารู้เร็ว รักษาเร็ว หายขาดได้
3. สาเหตุแท้จริงของ มะเร็งตับอ่อน ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ผู้ที่มีความเสี่ยงเกิดมะเร็งตับอ่อน ได้แก่ ผู้ที่สูบบุหรี่ มีโอกาสเป็นมะเร็งตับอ่อนมากกว่า 2 – 3 เท่าของคนทั่วไปผู้ที่ทำบางอาชีพเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งตับอ่อนมากขึ้น เช่น อาชีพที่ต้องสัมผัสถ่านหิน ก๊าซ และคนงานในอุตสาหกรรมเหล็ก, อุตสาหกรรมที่มีการใช้ยาฆ่าแมลงบ่อย ๆ เป็นต้น ผู้ที่มีมารดา บิดา หรือพี่น้องเป็นมะเร็งตับอ่อน มีความเสี่ยงต่อโรคนี้มากกว่าคนทั่วไปถึง 3 เท่า
