เรื่องเล่าจากป่าแก่งกระจาน บอกถึงคนเพชรบุรี ว่าทำไมชาวเพชรต้องเจอน้ำท่วมซ้ำซาก ?

จันได้คุยกับ นายชัยวัฒน์ ลิ้มลิขิตอักษร อดีตหัวหน้าอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เกี่ยวกับสถานการณ์น้ำท่วมที่จังหวัดเพชรบุรี ต้นเหตุที่น้ำท่วมมาจากอะไร ใครอยากรู้ต้องอ่าน !!

เขาบอกว่าน้ำจำนวนมาจากพม่า ?

นายชัยวัฒน์ เล่าว่า ไม่มีน้ำจากพม่ามาฝั่งไทย แนวเขาที่สันปันน้ำสูง ระดับที่มันเอียงไปฝั่งไหน ถ้าเอียงไปฝั่งตะวันตกก็เป็นพม่า เอียงไปฝั่งตะวันออกก็คือ อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ก็เป็นประเทศไทย เราต้องสมมุติตัวเองก่อนว่า เราอยู่ที่ทำการอุทยาน มองไปทางฝั่งตะวันตก คือ ผืนป่าสุดแนวเขตสายตาเรา ไปติดแนวสันปันน้ำก็คือแนวเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน แล้วเราก็ไปยืนที่สันปันน้ำก่อน ทีนี้เราไปตั้งที่สันปันน้ำ ถ้าสันปันน้ำบอกว่า น้ำมันไหลมาจากไหน น้ำเนี่ยมันแยกไหลกันชัดเจน คือส่วนหนึ่งไหลไปพม่า ส่วนหนึ่งไหลมาทางฝั่งไทย

น้ำมาจากพม่า ไม่มีเด็ดขาด
ถ้าฝนตกอยู่ตรงสันมันก็แบ่งมาไทยกับพม่าเลย

แล้วน้ำมาจากไหนมากมาย ?

ในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานมีเนื้อที่ประมาณ 1,800,000 ไร่ เป็นป่าสมบูรณ์ประมาณ 95% เป็นอุทยานที่ใหญ่ที่สุด แล้วก็มีพื้นที่ป่าสมบูรณ์ที่สุด

อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ควบคุมอยู่ 2 จังหวัด คือ เพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ มี 15 หมู่บ้านอยู่ในเพชรบุรี และอีก 2 หมู่บ้านอยู่ในประจวบคีรีขันธ์ แล้วที่อยู่กลางป่า อยู่ใน ต.แก่งกระจาน ก็คือ หมู่บ้านโป่งลึก บางกลอย 2 หมู่บ้าน

2 หมู่บ้านนี้ เขามีการจัดการ มีการประกาศเป็นหมู่บ้าน ทางทิศจะติดกับต้นแม่น้ำเพชร จะผ่านแม่น้ำทอทิพย์ น้ำตกทอทิพย์ ลงไปที่บางกลอย บางกลอยบน ห้วยสามแพร่ง ตะเกวโพ ตะเกวพาดู แล้วก็ห้วยโป่งลึกตรงนี้ ตอนนี้ก็เป็นส่วนหนึ่งคือ ต้นแม่น้ำเพชรบุรี น้ำจะไหลมารวมที่โป่งลึก บางกลอย แล้วไหลจากโป่งลึก บางกลอย ลงมาก็จะมีอีก 2 ห้วยเล็กๆ ก็มีห้วยแม่สะเรียงกับห้วยแม่ประดน ก็จะรวมมาถึงแม่น้ำเพชรบุรี ลงมายังเขื่อนแก่งกระจาน

แม่น้ำเพชรบุรีก็จะแปลกกว่าที่อื่น คือไหลจากทิศใต้ไปทิศเหนือ พะเนินทุ่งอยู่ทิศใต้ก็จะไหลลงอ่างเก็บน้ำแก่งกระจาน ไหลจากแก่งกระจานก็จะไหลจากตะวันตกไปตะวันออก ไปจนถึงเขื่อนเพชรบุรี เขื่อนเพชรจะไหลย้อนขึ้นทิศเหนือ ผ่าน อ.ท่ายาง อ.บ้านลาด อ.เมือง ตรงขึ้นทิศเหนือ

เพราะฉะนั้นแม่น้ำเพชรบุรีเป็นแม่น้ำที่แปลกกว่าที่อื่นคือ ไหลจากจากใต้ไปเหนือ

แก่งกระจานเนื้อที่ประมาณ 1,200,000 ไร่ ก็จะเป็นพื้นที่ของป่าต้นน้ำของแม่น้ำเพชรบุรี กลุ่มนี้ตีประมาณล้านหนึ่ง เป็นฟองน้ำ ซับ แล้วดูด ชะลอ กัก หน่วง แล้วก็ดึงน้ำลงใต้ดิน แล้วก็ชะลอการไหลของน้ำ ไม่ว่าจะเก็บตั้งแต่ใบ กิ่ง ไปจนถึงระบบราก แล้วก็ไม้ป่า จริงๆถ้าเป็นป่าธรรมชาติ จะเป็นป่า 5 ชั้น หมายความว่ามีตั้งแต่ไม้เด่นไม้รอง ไม้รุ่น 2 ไม้พุ่ม แล้วก็ไม้คลุมดิน เฉพาะไม้คุมดินที่มันขึ้นในป่าดิบ มันคุม-ได้มากและมันหนาแน่นมาก ในป่า 5 ชั้นมันจะมีไม้เด่น ไม้เด่นก็คือไม้ที่มันสูงกว่า 40-50 เมตร ไม้รองระดับ ก็จะมีไม้เรือนยอด พอมันตกชั้นบนมันก็มีไม้รองอีก มันก็จะเก็บน้ำไว้อีกชั้นหนึ่ง แล้วก็มีไม้พุ่มขนาดกลาง

แล้วเมื่อเปรียบเทียบกับพื้นที่ที่ถูกเปิดโล่ง เขาไม่ได้แค่เปิดโล่ง เขาโค่นแล้วก็เผา ..

ปี 2558 มีการเข้าไปเปิดพื้นที่แล้วก็เผาทำลายป่าแก่งกระจาน ไม่ว่าจะเป็นโป่งลึกบางกลอย หรือทั่วๆไป โดยเฉพาะที่หนองหญ้าปล้อง มีตั้งแต่ห้วยสาลิกา ห้วยกระซู่ ตรงนี้ เปิดพื้นที่แล้วก็เผา เผาชนิดที่ว่า เหมือนนัดกันเผา !!!

หลังจากปี 2558 มาก็ไม่เกิดอีกแล้ว ก็ถือว่ามีการควบคุม มีการจำกัด แล้วก็รู้ว่ากลุ่มไหนเป็นคนเผา เหลือเพียงแค่ตอไม้และที่ดินว่างเปล่า ไม่มีต้นไม้เหลือเพียงสักต้น ..
เพราะฉะนั้นฝนตกในป่าธรรมชาติ อย่างที่บอก มีป่า 5 ชั้น กับตกในที่ดินว่างเปล่าอย่างนั้น มันมีโอกาสซึมใต้ดินไหม พอฝนตกมันก็ไหลลงมาเลย

เพราะอย่างนี้ น้ำที่ไหลผ่านโป่งลึก จึงเป็นสีโคลน

เมื่อวันที่ 14 สำนักการบิน บินไปดูก็เห็นอยู่แล้ว ป่ามันเปิดอยู่แบบนั้น แล้วก็มีการเผา เพราะฉะนั้นที่เปิดแล้วมีต้นไม้เขียวๆขึ้นอยู่ ไม่ใช่ว่าเปิดไปแล้วพื้นที่ไม่มีการชะล้าง ฝนตกมามันก็ชะล้างพวกตะกอน แล้วก็กิ่งเศษไม้ มันตกมากเท่าไหร่ มันก็พาน้ำไปหมด

ต่ำจากโป่งลึก บางกลอยมาก็จะเป็นห้วยแม่สะเรียงกับห้วยแม่ประดน
2 ห้วยนี้ ทำไมถึงน้ำเป็นสี ? มีชุมชนอยู่เช่นเดียวกัน ทำไมสีถึงไม่แดง ไม่ขุ่น เพราะว่าไม่มีการเปิดป่า ไม่มีการบุกรุก แล้วแม่สะเรียง วันนี้ไหลออกมาก็ยังสะอาด ทำไมห้วยปราณบุรีที่ไหลไปปราณบุรี ทำไมมันยังใส ? เพราะเราเห็นอยู่แล้ว บริเวณตรงนี้ ถ้าคุณขึ้นไปพะเนินทุ่งจะไม่มีการเปิดป่าเลยแม้แต่ตารางนิ้วเดียว

เพราะฉะนั้นป่าที่เปิดมันเก็บน้ำไม่ได้เลย

เราต้องมองถึงความลาดชันด้วย พื้นที่ที่ถูกเปิดในป่าแก่งกระจาน มันเป็นภูเขาสลับซับซ้อน ฝนตกมันไม่มีโอกาสที่จะชะลอ มันตกเมื่อไหร่ก็ไหลเมื่อนั้น เพราะมันเป็นที่ลาดชัน ระดับน้ำทะเลสูง 600-800 เมตร มันก็เหมือนวิ่งลงเขา ถ้าเราดูย้อนไปเราจะจำได้ว่า วันนี้ 467 ลบ.ม. พอมาอีก 2 วัยเท่านั้นเอง มันเพิ่มเป็น 600 กว่า ลบ.ม.ป่ามันเก็บน้ำไม่ได้
เพราะป่าถูกทำลาย …

ถ้าวันนี้เราป้องกันการบุกรุกป่าไม่ได้ เราก็ต้องเจอปัญหาแบบนี้ไปเรื่อยๆ มันต้องยอมรับกฎกติกา กฎของธรรมชาติ เพราะฉะนั้นคนเพชรบุรีก็ต้องรองรับ ต้องเป็นที่ระบายของน้ำ ต้องเป็นที่ระบายอารมณ์ของคนอื่น เศรษฐกิจที่ต้องโดน แล้วก็การชะลอ การพัฒนาประเทศ มันก็พัฒนาไปต่อไม่ได้ เพราะถึงเวลาที่ทุกคนต้องหันมาเตรียมตัว รอรับน้ำในช่วงเดือนนี้ ส.ค.-ต.ค.

#หยุดเผาป่าแก่งกระจานเถอะ สงสารคนเพชรบุรี