เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563 ความคืบหน้าล่าสุด ที่วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อ.ธาตุพนม จ.นครพนม หลังตัวแทนชาวบ้าน กว่า 200 คน กลุ่มข้าโอกาสพระธาตุพนม ในพื้นที่ อ.ธาตุพนม
ออกมารวมตัวประกาศจุดยืนเรียกร้อง ให้ทางวัดพระธาตุพนม ระงับการดำเนินการ ขุดย้าย รูปหล่อ และเจดีย์บรรจุอัฐิธาตุ ของ พระครูหลวงโพนสะเม็ก หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า หลวงพ่อขี้หอม ยาคูขี้หอม
ซึ่งนับเป็นสังฆราชแห่งนครจำปาสัก เนื่องจากเป็นพระเถราจารย์ที่มีคุณูปการต่อพระพุทธศาสนาในอาณาจักรล้านช้าง ที่ได้เข้ามาพัฒนาบูรณปฏิสังขรณ์ องค์พระธาตุพนม เมื่อปี 2233 -2235
ทำให้มีความเจริญรุ่งเรือง และมีคนเลื่อมใสศรัทธา และมีการก่อสร้างประดิษฐานรูปหล่อ ของ พระครูหลวงโพนสะเม็ก รวมถึง เจดีย์บรรจุอัฐิธาตุ ไว้ ด้านข้างองค์ พระธาตุพนมด้านทิศเหนือ คือ
จุดเดิมที่เห็นในปัจจุบัน เมื่อประมาณปี 2263 หลังพระครูโพนสะเม็กมรณภาพลง คาดว่ามีอายุเก่าแก่ ราว 300 ปี
โดยทางวัดพระธาตุพนม พร้อมคณะกรรมการวัด จะดำเนินการขุดย้าย เพื่อพัฒนาปรับปรุงภูมิทัศน์ ไปไว้ในจุดที่เหมาะสม เตรียมพัฒนาเสนอเข้าสู่การขอประกาศขึ้นทะเบียนมรดกโลก ทำให้ชาวบ้านไม่พอใจ เนื่องจากเป็นโบราณสถาน เก่าแก่ ที่อยู่มาคู่กับองค์พระธาตุพนม จึงไม่ต้องการที่จะให้มีการย้าย ถือว่าเป็นการทำลายหลักฐานทางประวัติศาสตร์
อีกทั้งยังเชื่อว่า หากดำเนินการไม่ถูกต้องตามจารีตประเพณี จะเกิดอาเพศตามมา จึงต้องการให้ทางวัดระงับ เพราะไม่มีการทำประชาพิจารณ์ รับฟังความคิดเห็นจากประชาชน และหน่วยงานเกี่ยวข้อง ซึ่งทางแกนนำชาวบ้านยืนยันจะไม่ให้มีการย้ายจากจุดเดิม เด็ดขาด
ล่าสุด ทางกรมศิลปากร มอบหมายให้ทาง สำนักศิลปากรที่ 7 อุบลราชธานี ที่ดูแลรับผิดชอบ สั่งการมายังวัดพระธาตุพนม และคณะกรรมการวัด รวมถึงหน่วยงานเกี่ยวข้อง ให้ดำเนินการระงับการขุดย้าย เพื่อไม่ให้เกิดความขัดแย้ง และเป็นไปตามระเบียบของการดูแลโบราณสถานที่สำคัญ ซึ่งหากจะมีการดำเนินการให้มีการจัดทำประชาพิจารณ์รับฟังความคิดเห็นประชาชน หากไม่มีมติเห็นชอบ ให้ระงับการดำเนินการทั้งหมด
ด้าน นายขจรศักดิ์ นิตชิน นายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลธาตุพนม เปิดเผยว่า ก่อนหน้านี้ทางเทศบาลตำบลธาตุพนม เคยหารือกับ ทางเจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนม และคณะกรรมการวัดพระธาตุพนม ก็เป็นเพียงจะปรับปรุงพัฒนา ให้เกิดความสวยงาม มากขึ้น รวมถึงมีความเห็นว่า สถานที่ดังกล่าวต้องการที่จะยกให้มีความสูงขึ้นจากจุดเดิม จากนั้นจึงมีการทำหนังสือไปหารือขออนุญาตทางกรมศิลปากร และสำนักศิลปากรที่ 7 อุบลราชธานี ที่ดูแลรับผิดชอบ แต่มีตัวแทนชาวบ้าน เคยยื่นหนังสือคัดค้าน จึงได้ระงับการดำเนินการ
ส่วนในการที่ดำเนินการขุดย้ายนั้น ได้สอบถามทางเจ้าอาวาสวัดแล้ว ทราบว่าเป็นการดำเนินการเพียงต้องการพัฒนาปรับปรุง ไม่มีการเคลื่อนย้าย หรือทำลายให้เกิดความเสียหาย
ทั้งนี้หากประชาชน และตัวแทนข้าโอกาสพระธาตุพนม ไม่เห็นด้วย ทางเทศบาลตำบลธาตุพนม รวมถึงผู้นำชุมชน ท้องถิ่น ได้หารือกับทางวัด และทุกฝ่ายเกี่ยวข้องแล้ว ให้ระงับการดำเนินการทั้งหมด
ตามที่ชาวบ้านเรียกร้อง เพื่อไม้ให้เกิดความขัดแย้ง รวมถึงทำลายความศรัทธาของ ข้าโอกาสพระธาตุพนม ทั้งชาวไทยชาวลาว จากอดีตถึงปัจจุบัน
