ผู้รู้เฉลยแล้ว นายกฯ ซื้อลอตเตอรีได้มั้ย?
หลังจากวันนี้ (11 มิ.ย.68) ขณะ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี พร้อมคณะ เดินทางเยี่ยมพบปะประชาชน ในพื้นที่ด่านช่องจอม นายกฯ ได้แวะแผงลอตเตอรี แต่มีทีมงานแจ้งว่าไม่สามารถซื้อได้ตามกฎ ทำให้เจ้าตัวพูดติดตลกว่า “ซื้อไม่ได้ ไม่ซื้อก็ได้ กฎอะไรเต็มไปหมด” ก่อนจะยิ้มแล้วขึ้นรถกลับ
ล่าสุด นายรณณรงค์ แก้วเพ็ชร์ ทนายความคนดัง ออกมาโพสต์เฟซบุ๊ก ให้ความรู้ทางกฎหมาย เกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว ระบุว่า…
“ทำไมนายกรัฐมนตรีซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลไม่ได้?
ข่าวที่ว่า “นายกรัฐมนตรีจะซื้อหวย แต่ทีมงานสะกิดไว้ บอกว่า “ไม่ได้ เดี๋ยวผิดกฎ” นั้น ทำเอาผมในฐานะ ทนายรณณรงค์ ถึงกับงงไม่แพ้ท่านนายกฯ เลยครับ
เพราะในฐานะนักกฎหมายที่ติดตามข่าวสารสม่ำเสมอ ผมหยิบกฎหมายขึ้นมาดูแล้วก็ยังหาไม่เจอว่า กฎหมายไหนห้ามนายกรัฐมนตรีซื้อหวย!?
สลากกินแบ่งรัฐบาลคืออะไร?
สลากกินแบ่งรัฐบาล หรือที่เรียกกันว่า “ลอตเตอรี” เป็นการพนันที่ ถูกกฎหมาย ภายใต้การดูแลของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ซึ่งเปิดให้ “ประชาชนทั่วไป” สามารถซื้อขายได้อย่างเสรี (ภายใต้ข้อจำกัดบางอย่าง เช่น ห้ามขายเกินราคา)
แล้วใครห้าม?
คำถามคือ “มีระเบียบหรือกฎหมายข้อไหนห้ามเจ้าหน้าที่รัฐหรือนายกรัฐมนตรีซื้อหวย?”
คำตอบคือ ไม่มีครับ!
• พระราชบัญญัติสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล
• พระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478
• รวมถึงระเบียบของ ป.ป.ช. หรือประมวลจริยธรรมข้าราชการการเมือง
ไม่มีบทบัญญัติใดเลย ที่ห้าม “นายกรัฐมนตรี” หรือ “เจ้าหน้าที่รัฐ” ซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลในระหว่างปฏิบัติหน้าที่
แล้วทำไมทีมงานถึงสะกิด?
นี่แหละครับ จุดที่ผม “งง” พอๆ กับท่านนายกฯ เลยว่า ถ้าไม่มีข้อกฎหมายห้าม แล้วจะสะกิดกันทำไม?
คาดว่าทีมงานอาจกังวลในเชิง ภาพลักษณ์ทางการเมือง หรืออาจ ตีความจริยธรรม อย่างเคร่งครัดไปเอง เช่น:
• กลัวถูกตีความว่าเอาตำแหน่งมา “สร้างความน่าเชื่อถือให้ร้านขายลอตเตอรี”
• หรือกังวลว่า “เสียเวลาราชการเพื่อกิจกรรมส่วนตัว”
แต่ในทางกฎหมายจริงๆ แล้ว ไม่มีกฎห้ามแบบนั้น
สรุปแบบตรงไปตรงมา
• นายกรัฐมนตรีก็เป็นประชาชนคนหนึ่ง มีสิทธิซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล
• ไม่มีบทบัญญัติในกฎหมายใดที่ห้ามเจ้าหน้าที่รัฐซื้อลอตเตอรี
• ทีมงานอาจตีความตามจริยธรรม หรือเล่นเซฟภาพลักษณ์ทางการเมืองเท่านั้น
“ซื้อไม่ได้ ไม่ซื้อก็ได้ กฎอะไรเต็มไปหมด” คำพูดของท่านนายกฯ ที่น่าจะพูดแทนใจใครหลายคน แม้แต่ผมเองก็ยังรู้สึกว่า
กฎหมายไม่ห้าม แต่กฎ ‘ทีมงาน’ นี่…น่ากลัวไม่เบาเลยครับ”
ขณะเดียวกัน นายสมชัย ศรีสุทธิยากร อดีตกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ก็ได้โพสต์เฟซบุ๊ก ปั่นไปไหน – สมชัย ศรีสุทธิยากร อธิบายกรณีดังกล่าว ระบุว่า…
“สงสารนายกทำหน้างอนเพราะทีมงานห้ามซื้อลอตเตอรีบอกว่าเป็นกฎได้แต่บ่นว่าทำไมกฎเยอะจัง
สลากกินแบ่งรัฐบาลใครๆ ก็ซื้อได้ครับไม่ผิดกฎหมาย นายกฯ ก็ซื้อได้ไม่ผิดกฎ
หากคนขายบอกฉบับละ 80 บาท แต่นายกแถมไปอีก 20 ก็ไม่ผิดถือเป็นติ๊บหรือสินน้ำใจ
หากคนขายบอกฉบับละ 100 บาท และนายกฯ ซื้อเหมือนกับที่ชาวบ้านซื้อทั่วไป นายกฯ ในฐานะชาวบ้านก็ไม่ผิดอะไร
แต่หากขณะซื้อดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรี และพบเห็นการขายลอตเตอรี่เกินราคาและไม่ทำอะไรก็ถือว่าเป็นการละเว้นการปฏิบัติหน้าที่
ดังนั้น ทำหน้างอแล้วไม่ซื้อดีแล้ว แต่ต้องบอกว่าสายตาไม่เห็นป้ายราคาที่ติดอยู่ด้วยนะ เดี๋ยวจะโดนข้อหาละเว้นเช่นกัน”