นับตั้งแต่วันเลือกตั้ง 14 พ.ค.66 จวบจนวันที่ 13 ก.ค.66 คือ 60 วัน จึงมีการโหวตรับรองนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 และ 8 พรรคร่วมรัฐบาลได้เสนอชื่อ “นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์” หัวหน้าพรรคก้าวไกล เป็นนายกรัฐมนตรีเพียงคนเดียว แต่การโหวตรับรองนายกรัฐมนตรีของที่ประชุมรัฐสภา ซึ่งเป็นการประชุมร่วมระหว่าง ส.ส.และ ส.ว. นายพิธา ได้คะแนนเสียงไม่เกินกึ่งหนึ่งของที่ประชุม หรือ 375 เสียง จึงไม่ผ่านการรับรองเป็นนายกรัฐมนตรี
โดยวันที่ 19 ก.ค.66 นี้ เวลา 09.30 น. จะมีการประชุมสภา เพื่อโหวตรับรองนายกรัฐมนตรี รอบ 2 และวานนี้ (17 ก.ค.66) การประชุม 8 พรรคร่วมรัฐบาลมีมติจะเสนอชื่อ “นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์” เป็นนายกรัฐมนตรี อีกครั้ง!
ดังนั้น ในวันที่ 19 ก.ค.66 วันโหวตรับรองนายกรัฐมนตรีรอบ 2 ซึ่งเป็นวันที่ 66 นับจากวันเลือกตั้ง 14 พ.ค.66 สถานการณ์ในวันนั้น หรือจุดพลิกผันสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นมีอะไรบ้าง “อีจัน” วิเคราะห์จากข้อมูลทั้งหมดที่มีมาให้อ่านกัน
สถานการณ์วันที่ 19 ก.ค.66 ที่รัฐสภา
เวลา 09.30 น.เปิดประชุมสภา อาจมีการเสนอที่ประชุมสภาตีความ กรณีการเสนอชื่อนายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ เป็นนายกรัฐมนตรี ในรอบที่ 2 โดยอ้างอิงข้อบังคับการประชุมรัฐสภา พ.ศ.2563 ข้อ 41 กำหนดว่า "ญัตติใดซึ่งตกไปแล้ว ห้ามนำญัตติซึ่งมีหลักการเดียวกันขึ้นเสนออีกในสมัยประชุมเดียวกัน เว้นแต่ญัตติซึ่งยังไม่มีการลงมติหรือญัตติที่ประธานสภาอนุญาต ในเมื่อพิจารณาเห็นว่าเหตุการณ์ได้เปลี่ยนแปลงไป" ซึ่งหากพิจารณาตามข้อบังคับดังกล่าว ย่อมถือได้ว่าญัตติพิจารณาให้ความเห็นชอบนายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ได้ตกไปแล้ว จะนำกลับมาพิจารณาใหม่อีกไม่ได้ในสมัยประชุมนี้
ดังนั้น คาดการณ์ว่าในการประชุมสภาช่วงเช้าของวันที่ 19 ก.ค.66 จะเป็นการหารือกันเกี่ยวกับประเด็นการเสนอชื่อ นายพิธา ต่อที่ประชุมสภาซ้ำได้หรือไม่ โดยการสรุปประเด็นนี้ มี 2 ทางคือ 1.ขอความเห็นชอบจากประธานสภาว่าทำได้หรือไม่ และ2.ขอเป็นมติที่ประชุมในสภา โดยยกมือลงคะแนนเสียงกันเพื่อสรุปประเด็นถกเถียงนี้
เมื่อได้ข้อสรุปแล้ว ถ้าสามารถเสนอชื่อนายพิธา ซ้ำรอบ 2 ได้ กระบวนการโหวตรับรองนายกรัฐมนตรีก็จะดำเนินการไปตามขั้นตอน คือ 1.เสนอชื่อนายกรัฐมนตรี 2.ลงคะแนนแบบเปิดเผย 3.ประกาศผลการลงคะแนน
ขณะที่อีกด้านในเวลาเดียวกัน 09.30 น. วันที่ 19 ก.ค.66 มีเอกสารที่เผยแพร่ระบุว่า คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญออกเอกสารระเบียบวาระการประชุมคณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 21/2566 ในวันที่ 19 กรกฎาคม 2566 เวลา 09.30 น. ณ ห้องประชุม ชั้น 9 ศาลรัฐธรรมนูญ อาคารราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ศูนย์ราชการ
สืบเนื่องจากคำร้องตามมติของ กกต. ที่มีมติคณะกรรมการ กกต.ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยคุณสมบัตินายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ และแคนดิเดตนายกรัฐมนตรี พรรคก้าวไกล กรณีถือครองหุ้นไอทีวี 42,000 หุ้น ตามมาตรา 82 วรรค 4 ที่ห้าม ส.ส.ถือครองหุ้นสื่อ ซึ่งจะมีผลให้จากสมาชิกภาพ ส.ส. ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 98 (3) ประกอบมาตรา 101 (6) หรือไม่
นักวิชาการและนักการเมืองได้ออกมาให้ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ใน 3 แนวทาง คือ
1.ศาลรัฐธรรมนูญ อาจไม่รับคำร้อง กรณีนี้ก็จะไม่มีผลกระทบใด ๆ กับการโหวตรับรองนายกฯ
2.ศาลรัฐธรรมนูญรับคำร้อง แต่ไม่ได้สั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ กรณีนี้ก็จะไม่มีผลกระทบใด ๆ กับการโหวตรับรองนายกฯ
3.ศาลรัฐธรรมนูญรับคำร้อง พร้อมสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ กรณีนี้ นายพิธา ต้องออกจากที่ประชุมสภาไม่อยู่ร่วมประชุม แต่ยังคงเสนอชื่อ นายพิธา เป็นนายกรัฐมนตรีได้
เหตุการณ์ทั้งหมดนี้เป็นภาพที่คาดการณ์ว่าจะเกิดขึ้นในวันที่ 19 ก.ค.66 วันโหวตรับรองนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 รอบที่ 2
