ห่าน อาจเป็น สัตว์ปีก สายพันธุ์ แรกที่ถูกนำมาเลี้ยง

รู้หรือไม่? เคยคิดกันไหม? สัตว์ปีกที่มนุษย์นำมาเลี้ยงในช่วงเริ่มแรก จะเป็นสายพันธ์ุอะไร โดยผลวิจัยพบ สัตว์ปีกถูกมนุษย์นำมาเลี้ยงสายพันธุ์แรก อาจเป็น ห่าน

ซึ่งบรรดานักวิทยาศาสตร์ต่างมีความเห็นเกี่ยวกับ ประวัติการเลี้ยงสัตว์ปีกแตกต่างกันมานาน โดยบางส่วนมองว่าไก่น่าจะเป็นสัตว์ปีกสายพันธุ์แรกที่ถูกมนุษย์นำมาเลี้ยงดู โดยในปี 2014 คณะนักวิจัยจีนรายงานการลำดับพันธุกรรมโบราณของกระดูกไก่ที่ขุดพบและเก่าแก่ที่สุดในจีน ซึ่งบ่งชี้ว่าไก่ถูกนำมาเลี้ยงดูในจีนตอนเหนือตั้งแต่ 1 หมื่นปีก่อน แต่คณะนักวิจัยที่ศึกษาห่านระบุว่างานวิจัยข้างต้นยังขาดหลักฐานชัดเจน

สำหรับผลวิจัยฉบับใหม่ ทีมนักวิจัยขุดค้นโบราณสถานเถียนหลัวซาน ซึ่งเป็นหมู่บ้านปลูกข้าวที่เก่าแก่ 7,000 ปี ในหุบเขาแม่น้ำแยงซีตอนล่าง และอยู่ในพื้นที่มณฑลเจ้อเจียงทางตะวันออกของจีน ทีมนักวิจัยขุดพบกระดูกห่านจากโบราณสถานฯ ซึ่งอดีตเป็นที่อยู่ของชาวบ้านที่เก็บของป่าและล่าสัตว์ จำนวน 232 ชิ้น และใช้หลายวิธีการในการศึกษากระดูกดังกล่าวจนพบร่องรอยของหลักฐานการนำสัตว์ป่ามาเลี้ยงดู จากกระดูก 4 ชิ้น เป็นของลูกห่านอายุ 8-16 สัปดาห์ ซึ่งชี้ว่าพวกมันฟักออกจากไข่ที่อยู่ใกล้กับโบราณสถานฯ และไข่เหล่านั้นอาจมาจากแม่ห่านป่าที่ถูกมนุษย์นำมาเลี้ยงดู

ทั้งนี้คณะนักวิจัยจากสถาบันวัตถุทางวัฒนธรรมและโบราณคดีมณฑลเจ้อเจียง ระบุว่านกอพยพเหล่านี้บินไปยังตอนเหนือของไซบีเรีย เพื่อผสมพันธุ์หลังจากช่วงฤดูใบไม้ผลิของซีกโลกเหนือ จากนั้นจึงบินลงใต้ในช่วงฤดูหนาว ซึ่งลูกห่านยังอายุน้อยเกินไปที่จะบินมาจากที่อื่นได้ และ ณ เวลานั้น เถียนหลัวซานไม่มีสภาพแวดล้อมที่จะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ห่านป่าตามธรรมชาติ ลูกห่านเหล่านั้นจึงเกิดหลังจากห่านป่าถูกนำมาเลี้ยงดูแล้ว

อีกทั้งยังวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของกระดูกห่านโตเต็มวัย ซึ่งมีหลักฐานของน้ำที่พวกมันกิน โดยห่านโตเต็มวัยอาจเกิดจากการเพาะพันธุ์ในท้องถิ่น และพวกมันมีขนาดใกล้เคียงกัน ส่วนการคำนวณอายุจากปริมาณคาร์บอนยังแสดงให้เห็นว่ากระดูกเป็นของห่านที่มีชีวิตอยู่เมื่อราว 7,000 ปีก่อน

โดยงานวิจัยฉบับนี้เผยแพร่ในวารสารพีเอ็นเอเอส (PNAS) ของสหรัฐฯ โดยคณะนักวิจัยระบุว่าต้องมีการวิเคราะห์ดีเอ็นเอโบราณในการศึกษาเพิ่มเติม เพื่อตรวจสอบว่าห่านสายพันธุ์ใดถูกนำมาเลี้ยงดูจนกลายเป็นประชากรห่านท้องถิ่น