โครงการออกแบบ และพัฒนาบอร์ดเกมชุด “นักสืบของอดีต” บอร์ดเกมสัญชาติไทย ที่งานเที่ยวเมืองไทย ครั้งที่ 40 โดย ททท. ณ สวนลุมพินี
ศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช ผู้เป็นนักวิจัยที่ทำงานด้านโบราณคดี ประวัติศาสตร์ มานุษยวิทยา และการจัดการทรัพยากรทางวัฒนธรรม จังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้มองเห็นถึงปัญหา ในการเผยแพร่งานวิจัยของว่าส่วนใหญ่เป็นรูปแบบเอกสารรูปเล่ม และคู่มืองานวิจัย
ซึ่งแม้การถ่ายทอดผ่านตัวอักษรจะเป็นที่ยอมรับสำหรับวงวิชาการเป็นอย่างมากแต่มักจะไม่ได้รับความสนใจจากคนทั่วไป
ดังนั้นเพื่อให้งานวิจัยเข้าถึงง่ายสำหรับกลุ่มคนรุ่นใหม่จำเป็นต้องมีเครื่องมือที่เป็นสื่อกลางที่เหมาะสมกับทุกระดับมากขึ้น
ศ.ดร.รัศมี จึงได้คิดค้นเกมกระดานเพื่อส่งเสริม ถ่ายทอดความรู้ เกี่ยวกับงานวิจัยด้านโบราณคดีของจังหวัดแม่ฮ่องสอนเชิงสหวิทยาการเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตประวัติศาสตร์ของจังหวัดแม่ฮ่องสอนออกมาเป็นเกมกระดานทั้ง 3 รูปแบบ คือ
เกมกระดานที่ 1 นักสืบชาติพันธุ์ (มานุษยวิทยา) เป็นการใช้องค์ความรู้ทางด้านชาติพันธุ์วรรณามาผสมผสานเข้ากับเกมกระดาน โดยกลุ่มชาติพันธุ์ที่ปรากฏภายในพื้นที่ต่างมีอัตลักษณ์ ความแตกต่างและ วัฒนธรรมที่ร่วมกัน ทำให้เป้าหมายสำคัญของการเล่นเกมกระดานที่ 1 คือการสร้างความเข้าใจเรื่องความหลากหลายทางชาติพันธุ์ให้กับคนที่เล่นได้รับรู้และเข้าใจ
เพื่อให้ตรงกับความต้องการของผู้เล่นที่อยากเรียนรู้เรื่องราวของวัฒนธรรมตนเองและวัฒนธรรมรอบข้าง นำมาสู่การคิดค้นรูปแบบการเล่นที่ใช้การซ่อนตัวตนของตนเอง (Hidden role) มาส่งเสริมเรื่องของความจำและการแลกเปลี่ยนข้อมูลกันภายในกลุ่มผู้เล่น เพื่อสร้างความเข้าใจเรื่องความหลากหลายทางวัฒนธรรม ประเพณีต่างๆ ของแต่ละชาติพันธุ์ ผู้เล่นทุกคนจะได้สวมบทบาทเป็นหนึ่งในกลุ่มคนของชนเผ่าต่างๆ
ผู้เล่นต้องพยายามค้นหาประเพณีและวัฒนธรรมที่เกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์ของผู้เล่นคนอื่น พร้อมทั้งพยายามเก็บคะแนนของชาติพันธุ์ตนเองให้ครบตามที่กำหนด หากผู้เล่นคนใดสามารถเรียนรู้และท้ายผลได้ถูกต้องจะเป็นผู้ชนะ
เกมกระดานที่ 2 ปริศนาโลงไม้ (ประวัติศาสตร์และโบราณคดี) เป็นการนำองค์ความรู้และข้อมูลทางโบราณคดีที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมโลงไม้อันเป็นความรู้ที่สำคัญจากผลงานวิจัยของ ศ. ดร. รัศมี ชูทรงเดช มาประยุกต์ใช้ลงไปภายในเกมกระดาน ผ่านขั้นตอนของการใช้ระบบเกมแบบการควบคุมพื้นที่ (Area control)
ที่ส่งเสริมให้เกิดจินตนาการของการใช้ชีวิตและการดำรงชีวิตในอดีต เพื่อกระตุ้นให้เข้าใจภูมิหลังทางสังคมและวัฒนธรรมยุคก่อนประวัติศาสตร์ สมัยเหล็ก (2,300 – 1,000 ปีมาแล้ว) หรือวัฒนธรรมโลงไม้ในอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ผู้เล่นแต่ละคนจำลองบทบาทตนเองเป็นหนึ่งในสมาชิกของคนในวัฒนธรรมโลงไม้ แต่ละตาผู้เล่นต้องพยายามทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อเก็บของอุทิศที่ใช้เป็นเครื่องประกอบพิธีกรรมโลงไม้ และสำรวจเพื่อหาทำเลที่ “ใกล้กับสวรรค์มากที่สุด” สำหรับเป็นที่ฝังศพให้กับบรรพบุรุษตนเอง พร้อมทั้งหาของกินในแต่ละวัน เพื่อให้ชีวิตของตนเองอยู่รอด!!!
ความน่าสนใจอย่างหนึ่ง คือ การบริหารพื้นที่ในการทำกิจกรรมให้เกิดประโยชน์มากที่สุด เพราะไม่ใช่คุณเพียงคนเดียวที่อยากครอบครองพื้นที่นั้น แต่ยังมีผู้เล่นคนอื่นมักต้องการกิจกรรมดังกล่าวเช่นกัน ผู้เล่นคนใดก็ตามที่สามารถสร้างโลงไม้ได้ครบทั้งหมด 3 โลง ผ่านการสร้างวัฒนธรรมโลงไม้ในแต่ละแหล่งจะเป็นผู้ชนะ
เกมกระดานที่ 3 นักสืบของอดีต (การจัดการทรัพยากรทางวัฒนธรรม) เป็นการนำเนื้อหา สาระ และข้อมูลของกระบวนการทำงานโบราณคดี เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของเกม ผ่านระบบเกมแบบการจัดการทรัพยากรที่อยู่บนมือ (hand management) ผู้เล่นแต่ละคนได้สวมบทบาทเป็นนักโบราณคดีจำเป็นต้องทำการสร้างภาพในอดีตออกมาให้ได้
จากการศึกษาและค้นคว้าต่าง ๆ ผ่านโครงการการขุดค้นที่คุณเป็นผู้คุมอยู่ทั้งหมดให้ทันระยะเวลา (5 รอบ) นักโบราณคดีคนใดที่สามารถสร้างคะแนนได้มากที่สุด ทั้งจากการสร้างภาพในอดีต การเก็บแต้มภารกิจหรือการเก็บโบราณวัตถุ ไว้ช่วงสุดท้าย คนนั้นจะเป็นผู้ชนะของเกมนี้
เกมกระดานทั้งสามจึงเปรียบเหมือนเครื่องมือส่งเสริมการเรียนรู้วัฒนธรรมท้องถิ่นที่ถูกกันออกมาจากงานวิจัยถือเป็นแนวทางการสร้างประโยชน์ต่อยอดผลลัพธ์งานวิจัยเพิ่มโอกาสให้ประชาชนหันมาสนใจงานวิจัยมากขึ้น
ผู้สนใจสามารถ เข้ามาทดลองเล่นได้ที่ งานเที่ยวเมืองไทยครั้งที่ 40 ณ สวนลุมพินี ตั้งแต่ วันที่ 18-22 ก.พ.65 บูธกิจกรรม บริเวณ โซน1 โฉมใหม่ท่องเที่ยวไทย Amazing new chapters
และ ติดตามข่าวสารบอร์ดเกมชุด “นักสืบของอดีต” ผ่านทาง Facebook : Double Vision – MHS และเว็บไซต์ www.detectiveofthepast.com