อีกหนึ่งเทศกาลสำคัญของชาวไทยเชื้อสายจีนนอกจากวันตรุษจีน และวันไหว้พระจันทร์ คือ เทศกาลตวนอู่เจี๊ย หรือ วันไหว้บะจ่าง ซึ่งตรงกับขึ้น 5 ค่ำ เดือน 5 เพื่อระลึกถึง ซูหยวน และบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว ปี 2566 นี้ อีจันได้เก็บภาพบรรยากาศของวันไหว้บะจ่างที่ เทศบาลตำบลธารน้ำทิพย์ อ.เบตง จ.ยะลา และเกร็ดความรู้เล็กๆ เกี่ยวกับที่มาของ “วันไหว้บะจ่าง” มาฝากค่ะ
วันนี้(22 มิ.ย. 66) ที่สระบัวแดง ตำบลธารน้ำทิพย์ อำเภอเบตง จังหวัดยะลา นายเอก ยังอภัย ณ สงขลา นายอำเภอเบตง เป็นประธานเปิดงานเทศกาลวันไหว้บะจ่างประจำปี 2566 เพื่ออนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมโบราณของชาวไทยเชื้อสายจีน และเพื่อสร้างความสามัคคีของคนในชุมชน และกระตุ้นให้เกิดการท่องเที่ยวของตำบลธารน้ำทิพย์ โดยมี นางมุกดา ยังอภัย ณ สงขลา นายกกิ่งกาชาด อำเภอเบตง หัวหน้าส่วนราชการ และประชาชนในพื้นที่ รวมถึงชาวมาเลเซียเข้าร่วมในเทศกาลนี้
นายสมัคร นอระพา นายกเทศมนตรีตำบลธารน้ำทิพย์ เผยว่า เทศบาลตำบลธารน้ำทิพย์ได้จัดงานเทศกาลไหว้บะจ่าง ประจำปี พ.ศ.2566 ขึ้น ภายใต้ โครงการส่งเสริมศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม เพื่อให้พี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีนสามารถแสดงความเคารพ ระลึกถึงบุคคลสำคัญและบรรพบุรุษผู้ล่วงลับได้ด้วยการเซ่นไหว้บะจ่างอันถือเป็นสัญลักษณ์สำคัญ
ส่วนกิจกรรมภายในงานจัดให้มีพิธีไหว้บะจ่าง ให้ความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์วัฒนธรรม ประวัติความเป็นมา ความสำคัญของเทศกาลวันไหว้บะจ่าง และการปฏิบัติตนในวันไหว้บะจ่าง กิจกรรมภายในงานมีการแสดงบนเวทีเพื่อประชาสัมพันธ์เทศกาลประเพณีในพื้นที่ กิจกรรมการแข่งขันห่อบะจ่าง และกิจกรรมการแข่งขันกินบะจ่างประเภทชายและหญิง
ทั้งนี้ ยังเป็นการเปิดแหล่งท่องเที่ยว สระบัวแดง เพื่อให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น โดยบริเวณรอบสระบัวแดงมีอากาศที่บริสุทธิ์เหมาะแก่การออกกำลังกาย เดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน สูดโอโซนบริสุทธิ์ เพราะรายล้อมไปด้วยแมกไม้เขียวขจี และสวนทุเรียน สวนผลไม้นานาชนิด
อีจันนำเกร็ดความรู้สำหรับวันไหว้บะจ่างมาฝากค่ะ วันไหว้บะจ่างเป็นประเพณีจีนโบราณที่สืบทอดต่อกันมา ซึ่งเป็นอีกหนึ่งเทศกาลสำคัญของชาวจีน ถือเป็น 1 ใน 3 เทศกาลสำคัญของชาวจีน อันได้แก่ เทศกาลตรุษจีน เทศกาลไหว้พระจันทร์
ความหมายของวันไหว้บะจ่างคือ เป็นการระลึกถึง ชูหยวน หรือ จูหยวน ซึ่งเป็นกวีผู้รักชาติคนสำคัญของจีน ผู้ถูกฮ่องเต้เนรเทศออกจากเมืองเพราะหลงเชื่อคำพูดโกหกของขุนนางกังฉิน อันเป็นสาเหตุให้รัฐฉู่ล่มสลาย ซูหยวนผู้มีจิตใจรักชาติ มิอาจทำอะไรได้จึงเกิดความเสียใจอย่างมาก และตัดสินใจกระโดดแม่น้ำเปาะล่อกังตาย ในวันขึ้น 5 ค่ำ เดือน 5
เมื่อชาวบ้านทราบข่าวจึงได้ช่วยกันออกเรือค้นหาศพของชูหยวน ในระหว่างที่ค้นหาพวกชาวบ้านต่างพากันโยนเศษอาหารลงแม่น้ำเพื่อล่อให้สัตว์ไม่ไปกินศพของชูหยวนและหลังจากนั้นทุกปีพอถึงวันครบรอบวันตายก็จะมีการนำเอาอาหารต่าง ๆ ไปโปรยในแม่น้ำดังกล่าว
จนกระทั่งวันหนึ่ง มีชาวบ้านฝันเห็นชูหยวนมาบอกว่าเศษอาหารที่โปรยนั้นเขาไม่ได้รับ เนื่องจากสัตว์น้ำในแม่น้ำมีจำนวนมาก จึงแนะนำให้นำเอาอาหารเหล่านั้นมาห่อด้วยใบไผ่หรือใบจาก และให้ตกแต่งเรือเป็นรูปมังกร เพื่อให้สัตว์น้ำเกรงกลัวไม่มาแย่งอาหารกิน จึงถือกำเนิดวันไหว้บะจ่าง และประเพณีแข่งเรือมังกรมานับแต่นั้นเป็นต้นมา
นอกจากเทศกาลบะจ่างที่จัดงานอย่างครึกครื้นแล้ว ยังมีแหล่งธรรมชาติให้นักท่องเที่ยวได้พักผ่อน จึงอยากเชิญชวนนักท่องเที่ยวได้มาสัมผัสบรรยากาศที่สระบัวแดง แหล่งท่องเที่ยวของตำบลธารน้ำทิพย์ อำเภอเบตง จังหวัดยะลาค่ะ