ปลูกหม่อนเลี้ยงไหม สายใยที่ให้มากกว่าอาชีพ

“ผ้าไหม ผ้าไทยสร้างชื่อ “ 

พูดถึงผ้าไหม ผ้าไทยที่โด่งดังไปทั่วโลก สร้างชื่อเสียงและเอกลักษณ์ ให้คนไทย สร้างรายได้และอาชีพให้กับคนไทยมาช้านาน

เส้นใยไหม นำมาใช้ทอผ้าไหมนั้น เป็นเส้นใยที่ได้จากรังของหนอนไหม อดีตเราอาจเคยเห็นภาพเหล่านี้กันหนาตา แต่ปัจจุบัน จันไม่ปฏิเสธว่า หายาก และน้อยคนที่จะทำ
แต่หนึ่งในส่วนน้อย ยังมีพยาบาลสาวคนเก่ง หญิงไทยยุค 4.0 ที่สนใจเลี้ยงไหม เพื่อสร้างอาชีพเสริม และสายใยเชื่อมต่อกิจกรรมของคนในครอบครัว

คุณสุรินทร์ทิพย์ ยะฟั้น พยาบาลวิชาชีพ ที่หันมาใช้เวลาว่างจากการทำงาน สร้างโรงเรือนปลูกต้นหม่อน และเลี้ยงตัวไหม ไว้ทอผ้า

คุณสุรินทร์ทิพย์เล่าว่า หลายคนอาจมองว่า การเลี้ยงไหมเป็นเรื่องที่ซับซ้อน และยาก แต่หากได้ลองทำ สิ่งที่ได้มามากกว่าใยไหม คือ สายใยของคนในครอบครัว เพราะที่บ้านจะช่วยกันมาดูแลผลผลิตของพวกเขา ไม่เว้นแต่ ลูกหลานตัวเล็กๆ ที่ตื่นเต้นทุกครั้งที่เห็นตัวหนอนคลายไหมออกมา

หนอนไหมเป็นตัวอ่อนของผีเสื้อ หลังจากผีเสื้อวางไข่ได้ 10 วัน ไข่จะฟักออกมาเป็นตัวหนอน เรียกว่า "หนอนไหม" "รังไหม" ระยะแรกที่ออกมาจากไข่ หนอนไหมมีขนาดเล็ก
หนอนไหมกินใบหม่อนเป็นอาหาร ซึ่งใบหม่อนเหล่านี้ พวกเขาก็จะปลูกไว้ใกล้กับโรงเลี้ยง หรือเพื่อนบ้านก็จะนำมาให้ หนอนไหมก็เจริญเติบโตได้เร็วมาก หนอนไหมจึงต้องลอกคราบเป็นระยะไป เมื่อเจริญเติบโตเต็มที่จึงหยุดลอกคราบ หยุดกินอาหาร แล้วเริ่มทำรัง โดยพ่นของเหลวชนิดหนึ่งออกมาทางปาก เมื่อของเหลวนี้ถูกกับอากาศจะแข็งตัว เป็นเส้นไหมพันซ้อนกันเป็นชั้นๆ หุ้มตัวไหมไว้ เรียกว่า ขณะที่อาศัยอยู่ในรังไหม หนอนไหมจะเจริญไปเป็นดักแด้ เมื่อดักแด้โตเต็มที่จะมีลักษณะคล้ายผีเสื้อ แล้วเจาะรังไหมออกมาสู่ภายนอก การเจริญเติบโตของไข่เป็นตัวหนอน ดักแด้ และผีเสื้อตามลำดับนี้เรียกว่า "ชีพจักรของไหม"

เมื่อรังไหมมีอายุได้ประมาณ 5 วัน พวกเขาก็จะคัดเลือกรังที่ดีไว้ทำพันธุ์ และปล่อยดักแด้ให้เจริญต่อไปในรังไหม จนเป็นผีเสื้อ ส่วนรังไหมที่เหลือจะนำไปต้มแล้วสาวเป็นเส้นไหมด้วยมือ หรือเครื่องจักร สำหรับใช้ทอผ้าต่อไป เนื่องจากหนอนไหมกินใบหม่อนเป็นอาหารเท่านั้น ผู้เลี้ยงจึงจำเป็นต้องปลูกหม่อนไว้ด้วย จะเลี้ยงแต่ไหมเพียงอย่างเดียวไม่ได้ เพราะถ้าเลี้ยงไหมโดยไม่ปลูกหม่อนก็จะไม่มีอาหารเพียงพอสำหรับเลี้ยงไหม

นอกจากหนอนไหมจะสร้างผลผลิตเป็นเส้นไหมแล้ว เมื่อหนอนไหมที่โตเต็มที่ ก็ยังนำมาเป็นอาหารชั้นยอด นั้นก็คือไหมทอดกรอบ ไว้ทานเล่นอร่อยๆ อีกด้วย

คุณสุรินทร์ทิพย์บอกอีกว่า การเลี้ยงไหม ไม่ได้ยึดทำเป็นธุรกิจ แต่ผลผลิตที่ได้ ก็จะนำมาเก็บไว้ ส่งให้ช่างทอไว้เป็นผ้านุ่ง เสื้อไว้สวมใส่ ในงานสำคัญ ก็จะภูมิใจมากกว่าผ้าไหมที่ซื้อมา เพราะผ้าไหมตัวนี้ ตนประณีตตั้งแต่การเลี้ยง จนถึงการทอออกมาเป็นชุดที่สวยงาม

จันเห็นแล้วก็อดนำเรื่องราวมาแบ่งปันไม่ได้เลยค่ะ มากกว่าใยไหมสร้างเงิน ใยไหมก็ยังเชื่อมใจคนในบ้านให้ผูกกันมากยิ่งขึ้นด้วย น่ารักจริงๆค่ะ