พูดถึงคุณเล็ก วิริยะพันธุ์ หรือเสี่ยเล็ก หลายคนคงอาจลืมไปแล้วว่าคือใคร แต่ถ้าพูดถึง บริษัทวิริยะประกันภัย รถเบนซ์(Benz) หรือเมืองโบราณ ‘อีจัน’ เชื่อว่าแทบไม่มีใครไม่รู้จัก
เมืองโบราณ (Ancient City) เป็นพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งใหญ่ที่สุดในโลก มีพื้นที่ประมาณ 800 ไร่ รูปร่างคล้ายด้ามขวานทองของประเทศไทย ซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมปราสาท ราชวัง วัดวาอาราม และงานประติมากรรมต่างๆ ไว้ให้เข้าไปเที่ยวชม
เมื่อห้าสิบกว่าปีก่อน ผู้สร้างเมืองโบราณ อย่าง ‘คุณเล็ก’ เรียกได้ว่าเป็นคนรวยอันดับต้นๆ ของประเทศ ในฐานะเจ้าของเครือบริษัทธนบุรีฯ คนที่ทำให้เบนซ์กลายเป็นรถยนต์อันดับหนึ่งของเมืองไทย เจ้าของ ‘วิริยะประกันภัย’ บริษัทประกันภัยรายใหญ่ที่สุดในเอเชียอาคเนย์ และผู้สร้างเมืองโบราณให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งใหญ่ที่สุดในโลก
คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ หรือเสี่ยเล็ก เกิดปี 2457 เป็นลูกชายของนายชีเซ็ง เจ้าของร้านขายยาเทียนแชตึ๊ง ย่านสำเพ็ง ทางบ้านส่งไปเรียนหนังสือที่เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน มหานครที่ได้ชื่อว่าเป็น ปารีสแห่งตะวันออก และสอบเข้าเรียนมหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้
เมื่อสำเร็จการศึกษาได้กลับมาช่วยดูแลกิจการที่บ้าน และได้แต่งงานกับคุณประไพ วิริยะพานิช ลูกสาวคหบดีเมืองแปดริ้ว เจ้าของน้ำมันทาไม้ตราปลาตะเพียน และยาสมุนไพรไทยหลายขนาน
ในปี 2490 เขาได้ก่อตั้งบริษัทอาเซียพานิชยการ แผนกประกันภัย และต่อมาเจริญก้าวหน้าเป็นบริษัทวิริยะประกันภัย ยักษ์ใหญ่แห่งบริษัทประกันภัยรถยนต์อันดับต้นๆ ของอาเซียน
แต่ความสำเร็จแบบก้าวกระโดดในชีวิตครั้งสำคัญ คือการเข้าซื้อหุ้นของบริษัทธนบุรีพานิชทั้งหมดในปี 2492 จากหุ้นส่วนคนอื่นที่ประสบปัญหาการเงิน ซึ่งบริษัทธนบุรีฯ ในช่วงนั้นเป็นบริษัทอิมพอร์ตเอ็กพอร์ตขนาดใหญ่ของประเทศ สั่งรถยนต์เข้ามาขาย อย่าง รถ Chrysler, Renault นอกจากนี้ยังมี ตู้รถไฟ เครื่องฉายภาพยนตร์ สารเคมี เครื่องจักรอุตสาหกรรม ยา เวชภัณฑ์ ตั๋วเครื่องบิน ข้าว ยางพารา ดีบุก และไม้สักอีกด้วย
ต่อมาคุณเล็ก พยายามติดต่อเป็นผู้จัดจำหน่ายรถเบนซ์ โดยใช้ความพยายามมาก และตัดสินใจตั้งบริษัทธนบุรีประกอบรถยนต์ เพื่อผลิตรถหรูสัญชาติเยอรมนีอย่างครบวงจร จนต่อมารถยนต์ยี่ห้อดาวสามแฉก กลายเป็นรถราคาแพงขายดีที่สุด ครองใจเศรษฐีคนไทยมาตลอดจนถึงปัจจุบัน
ธุรกิจต่างๆ ทำให้ประสบความสำเร็จอย่างมาก จนเป็นมหาเศรษฐีตั้งแต่อายุไม่ถึง 40 ซึ่งหลายคนเริ่มเรียกเขาว่า ‘เสี่ยเล็ก’ เวลานั้นคนใหญ่คนโต คนมีอำนาจ คนแวดวงชั้นสูง ไม่มีใครไม่รู้จักเสี่ยเล็ก มีผู้คนเข้าเยี่ยมคำนับ ขอเข้าพบตลอดเวลา
ช่วงปี 2500 ภรรยาของเสี่ยเล็ก ค่อยๆ สะสมผืนนาที่ชาวบ้านนำมาขายแถวบางปู สมุทรปราการ จนกลายเป็นที่ดินแปลงใหญ่พันกว่าไร่ ซึ่งตรงกับช่วงที่เสี่ยเล็กตั้งใจจะสร้างเมืองโบราณ ให้เป็นที่รวบรวมสถานที่ทางประวัติศาสตร์ โบราณคดี เพื่อปรารถนาให้คนไทยได้เข้าใจรากเหง้าของตัวเอง
ตอนแรกใครๆ ก็คิดว่า คงสร้างเป็นเมืองจำลองขนาดเล็กๆ แต่เสี่ยเล็กได้แก้ไขงานสิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง หรือได้ข้อมูลหลักฐานอันน่าเชื่อถือกว่าหลายครั้ง จนกลายเป็นเมืองโบราณขนาดใกล้เคียงกับของเดิม และกลายเป็นหนึ่งในพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งขนาดใหญ่ที่สุดในโลกในที่สุด
จากมหาเศรษฐีอันดับต้นๆ ของประเทศ หันมาใช้ชีวิตเรียบง่าย มีอะไรก็กิน ค่ำไหนนอนนั่น ไม่มีพิธีรีตองใดๆ เขาทำตัวโลว์โพรไฟล์ ไม่ออกงานสังคม ไม่จำเป็นไม่พบปะผู้คน ใช้ชีวิตส่วนใหญ่เพื่อสร้างเมืองโบราณที่ไม่เคยสิ้นสุดการก่อสร้างจนถึงทุกวันนี้
ในปี 2515 พระที่นั่งศรีสรรเพชญปราสาท เคยเป็นที่ต้อนรับสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธแห่งประเทศอังกฤษ เมื่อครั้งเสด็จมาทอดพระเนตรเมืองโบราณ ท่ามกลางผู้คนระดับวีไอพีที่มารอรับเสด็จจำนวนมาก แต่เสี่ยเล็กผู้อยู่เบื้องหลัง ไม่ปรากฏตัวให้เห็น เล่ากันว่า เขาแต่งชุดธรรมดา แทรกตัวอยู่ในหมู่ชาวบ้านที่ออกมายืนต้อนรับบริเวณด้านนอกพิธี
ในปี 2524 เสี่ยเล็กได้มีการก่อสร้างปราสาทสัจธรรม ขึ้นที่อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี เนื่องจากอยากสร้างปราสาทสูงนับร้อยเมตรติดทะเล และก่อสร้างแบบไทยโบราณสถาปัตยกรรมไม้แกะสลักขนาดใหญ่ที่สุดในโลก เพื่อสื่อแสดงถึงแก่นแท้ของศาสนา สะท้อนความเท่าเทียมของทุกสิ่งเป็นการเชื่อมโยงจิตวิญญาณ ความเป็นมนุษย์ เทพเทวดา และจักรวาลซึ่งล้วนเป็นอันหนึ่งอันเดียว
ซึ่งทุกวันนี้ปราสาทหลังนี้กลายเป็นความภูมิใจของคนไทย และดึงดูดคนจากทั่วโลก มาดูความมหัศจรรย์ของสถาปัตยกรรมแห่งนี้
ทั้งนี้ หากใครมีธุระไปแถวสำโรง หรือขับรถขึ้นไปทางด่วนสายสะพานวงแหวนอุตสาหกรรมหากไม่เคยไปแถวนั้นอาจจะตกใจเมื่อเห็นช้างสามเศียรยักษ์ สิ่งนั้นคือ อาคารพิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ สูง 43 เมตรผลงานชิ้นสุดท้ายของคุณเล็กในวัย 80 ปี
ทุกวันนี้พิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณกลายเป็นสถานท่องเที่ยวสำคัญในจังหวัดสมุทรปราการ เป็นประติมากรรมช้างใหญ่ที่สุดในโลก และกลายเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่คนไทยไปกราบไหว้อย่างล้นเหลือ
เสี่ยเล็ก วิริยะพันธุ์ ทุ่มเทชีวิตและเงินทองมหาศาลหลายพันล้านบาทเพื่อสร้างสิ่งมหัศจรรย์เหล่านี้ด้วยความวิจิตรพิสดาร เพื่อให้ผู้คนในสังคมหันมาสนใจอดีตและรากเหง้าของตนเอง โดยใช้ศิลปะเป็นเครื่องนำทาง เบื้องหลังสิ่งก่อสร้างในเมืองโบราณร้อยกว่าแห่ง คือหยาดเหงื่อ ชีวิตเลือดเนื้อและวิญญาณของผู้สร้าง ที่ต้องการงานศิลปะอันทรงคุณค่าอันงดงามที่สุด
ทุกวันนี้หลายที่คนไปเที่ยวเมืองโบราณ อดสงสัยไม่ได้ว่า ใครคือคนสร้างและเอาแรงบันดาลใจมากจากไหน ไม่รวมถึงปราสาทสัจจธรรม ปราสาทไม้สักหลังใหญ่ที่สุดของโลก และพิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ ซึ่งถือได้ว่าเป็นประติมากรรมลอยตัวที่ใช้เทคนิคการเคาะโลหะขึ้นรูปด้วยมือแห่งแรกของโลก จนแทบจะเรียกได้ว่าสิ่งที่เสี่ยเล็กทุ่มเทแรงกายแรงใจ อีกทั้งกำลังทรัพย์สร้างสรรค์ขึ้นมานั้นเป็นสิ่งมหัศจรรย์ของโลกในยุคปัจจุบัน น้อยคนจริงๆ ที่สร้างฝันตัวเองให้เป็นจริงได้
เห็นแล้วอยากไปเที่ยวให้ครบทุกที่เลย ลูกเพจเคยไปที่ไหนมาแล้วบ้างคะ นำรูปสวยๆ มาอวด ‘อีจัน’ หน่อย