เสี่ยงทุกคน! โรคอารมณ์อ่อนไหวรุนแรง เห็นมดตายก็ร้องไห้ อาการ การรักษา

การสังเกตตัวเองทั้งร่างกาย อารมณ์ และจิตใจ เป็นสิ่งจำเป็นนะคะ

วันนี้ อีจัน แข็งแรง จะพาทุกคนมารู้จักและสังเกตตัวเองว่าเป็นคนที่มี “อารมณ์อ่อนไหวรุนแรง” หรือ Highly Sensitive Person (HSP) หรือไม่

ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคระบบประสาทและสมอง ให้ข้อมูล อีจัน เกี่ยวกับโรคนี้ว่า บางคนมีจิตใจที่หนักแน่น แต่บางคนมีความเปราะบางเหลือเกิน และหากเปราะบางมากเกินไป เปราะบางจนทำร้ายตัวเอง อาจเป็นกลุ่ม “Highly Sensitive Person” หรือ บุคคลที่มีความไวต่อสิ่งเร้ามากเกินไป

คุณอาจจะเคยเห็นคนที่มีภาวะอารมณ์อ่อนไหวมาก มองเห็นท้องฟ้าก็หวั่นใจ ใจหาย มองมดตัวนั้นที่อยู่เดียวดายก็สงสารน้ำตาตก มองคนประสบภัยก็เสียใจมากมาย คนเหล่านั้นอาจเป็น “Highly Sensitive People (HSPs)” หรือ “บุคคลที่มีความไวต่อสิ่งเร้ามากเกินไป” ต้องบอกว่า บุคคลเหล่านี้ พบได้ไม่น้อยเลยในสังคม หากสังเกต เราก็อาจจะบอกว่า เพื่อนฉันก็เป็นแบบนี้ หรือ แม้บางครั้งก็เป็นตัวคุณเองนั่นแหละ

ต้องบอกว่า ภาวะ HSPs นี้ มันไม่ใช่โรคจิตเวช แต่มันเป็นบุคลิกลักษณะที่ออกจะตอบสนองเกินไปของสมองและร่างกาย โดยที่จะแสดงอาการดังนี้

อารมณ์อ่อนไหวง่ายเกินไป จะมีอารมณ์ที่แสดงออก บางคนไม่เข้าใจก็จะบอกว่า over acting ซึ่งเป็นได้ทั้งในทางบวก เช่น ดีใจมากเกินจริง หรือ เสียใจแบบมากเกินเหตุ

คนกลุ่มนี้ นอกจากการแสดงอารมณ์แล้ว การตอบสนองต่อสิ่งเร้าเบื้องต้น ก็ถือว่ามากไปด้วยเช่น เสียงดัง แสงจ้า ก็จะทำให้หงุดหงิด กลัวสิ่งกระตุ้น เหล่านั้นได้

อีกอาการที่อาจสังเกตได้ คือ คนเหล่านี้ จะมีความเห็นอกเห็นใจมาก เรียกว่า เห็นใจมากที่สุด ออกจะเห็นอกเห็นใจมากเกินไป

คุณหมอ บอกว่า เคยเห็นหมอคนนึงก็เป็นแบบนี้ เรียกได้ว่า อินไปกับคนไข้ จนร้องไห้ เครียดจนนอนไม่หลับไปเสียเอง แล้ว HSPs ก็มักเป็นนักครุ่นคิด ที่เก็บเรื่องราวต่าง ๆ มาคิด จนบางทีก็เกิดผลเสียต่อตัวเอง

จะเห็นได้ว่า บางที HSPs ที่เหมือนจะเป็นคนที่อ่อนโยน อ่อนไหว แต่ความอ่อนไหวบางทีก็เลยมาทำร้ายตัวเอง

หากคุณหรือคนที่คุณรักเป็น HSPs จะทำอย่างไร

หลาย ๆ คนก็คงเห็นข้อเสียของ HSPs ไปบ้าง หากเราไวและอ่อนไหวต่อสิ่งรอบตัว เห็นท่าจะอยู่ในโลกใบนี้ได้ยากลำบากแน่

การรับมือ หรือ การปรับตัว เมื่อเป็น HSPs ทำดังนี้

ต้องรู้ตัว และสำรวจตัวเองต่อเหตุการณ์ที่มันแสดงให้เห็นถึงความเห็นอกเห็นใจ หรือ อ่อนไหวเกินพอดีก่อน การยอมรับเรื่องนี้ บางคนก็รู้สึกว่ามันยากลำบากและคิดว่าตัวเองก็ไม่ได้ผิดปกติอะไร

เมื่อรู้ตัว ก็ต้องยอมรับว่า เรื่องแบบนี้ มันไม่ได้เป็นความผิดปกติอะไรมากมาย แต่จะตอบสนองต่อสิ่งที่เข้ามากระทบ หรือต้องปฏิสัมพันธ์อย่างไร

เมื่อมีอารมณ์อ่อนไหว ก็ต้องมีสติ รู้ว่า นี่ฉันกำลังตอบสนองเกินไปไหมนะ คือ การที่เราดึงอารมณ์มาเป็นการรู้ตัวจะช่วยได้

ลองออกไปหาธรรมชาติ อาจจะไปเที่ยวก็ได้ ในป่าใหญ่ โลกที่มองเห็นมันจะใหญ่ขึ้น และอาจเข้าใจความเป็นไปของโลก

ลองคุยกับคนที่มองโลกตามความเป็นจริง หาเพื่อนที่จิตใจเข้มแข็งและคิดเชิงตรรกะบ้างเพื่อถ่วงดุลอารมณ์

การเป็น HSPs ไม่ใช่เรื่องไม่ดี หรือน่าอายอะไร แต่การจัดการกับการตอบสนองทางอารมณ์ที่อาจย้อนกลับมาทำร้ายเรานี่สิสำคัญ เพราะมันทำให้เราอยู่ในโลกใบนี้ได้อย่างมีความสุขมากขึ้น