วันนี้ (22 ก.ค. 65) นายแพทย์โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค แถลงข่าวผ่านเพจบุ๊กไลฟ์ของกรมควบคุมโรค เกี่ยวกับการพบผู้ป่วยยืนยัน “โรคฝีดาษวานร” หรือ “ฝีดาษลิง” ที่ จ.ภูเก็ต ซึ่งผู้ป่วยรายดังกล่าว เป็นเพศชาย สัญชาติไนจีเรีย อายุ 27 ปี มีประวัติเดินทางมาจากประเทศไนจีเรีย ว่า กระทรวงสาธารณสุขได้ประกาศให้โรคฝีดาษวานรอยู่ในกลุ่มโรคติดต่อเฝ้าระวัง ตามที่ได้เผยแพร่ในราชกิจจานุเบกษา เรื่อง ชื่อและอาการสําคัญของโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2565 เมื่อวันที่ 8 ก.ค. 65 ที่ผ่านมา
ไทยพบผู้ป่วย โรคฝีดาษวานร รายแรก! ที่จ.ภูเก็ตอาการของ “โรคฝีดาษวานร” ที่สำคัญคือ มีไข้ ปวดศีรษะ ต่อมน้ำเหลืองบวมโต เจ็บคอ มีตุ่มน้ำหรือตุ่มหนองที่ผิวหนัง ศีรษะ ลำตัว อวัยะเพศ ทวารหนัก แขนขา บางตุ่มอาจจะขึ้นที่ฝ่ามือฝ่าเท้าได้
นายแพทย์โอภาส กล่าวต่อว่า เมื่อประกาศเป็นโรคที่ต้องเฝ้าระวังแล้ว การดำเนินงานคือ คณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดและคณะกรรมการโรคติดต่อกรุงเทพมหานคร รวมถึงพนักงานควบคุมโรคต้องมีการจัดทำแผนปฏิบัติการในโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง และมีการรายงานโรคและเหตุที่ต้องสงสัยต่ออธิบดีกรมควบคุมโรค โดยทางจังหวัดภูเก็ตได้มีการค้นหาผู้ป่วย และได้รับรายงานว่ามีผู้ป่วยต้องสงสัยเป็นเพศชาย สัญชาติไนจีเรีย อายุ 27 ปี ที่มีอาการเข้ากับโรคฝีดาษลิง โดยคณะกรรมการวิชาการโรคติดต่อได้ประกาศยืนยันเมื่อเย็นวันที่ 21 ก.ค.65
นายแพทย์โอภาส กล่าวว่า กระบวนการยืนยันผู้ป่วยรายแรกจะมีขั้นตอนที่สำคัญอยู่หลายประการ แต่ขั้นตอนการสอบสวนควบคุมโรคจะกระทำทันที และได้พบผู้สัมผัสเสี่ยงสูง 2 ราย ซึ่งเป็นเพื่อนกับผู้ป่วยรายนี้ ซึ่งยังไม่มีอาการป่วย ส่งไปตรวจและไม่พบโรค จึงต้องสังเกตอาการและกักตัวอีก 21 วัน พร้อมทั้งตรวจสอบสถานบันเทิงที่ผู้ป่วยยืนยันเคยไปเที่ยว 2 ที่ พบ 6 รายมีอาการใกล้เคียง คือ มีไข้ เจ็บคอ แต่ไม่พบการติดเชื้อฝีดาษวานร จึงให้สังเกตอาการและกักตัว ทั้งนี้นอกจากสอบสวนโรคแล้ว ยังเข้าไปกำจัดเชื้อในห้องพักของผู้ป่วย พร้อมรายงานผู้ป่วยรายแรกที่พบในไทยให้องค์การอนามัยโรครับทราบแล้ว
นายแพทย์โอภาส กล่าววว่า เมื่อดูตามข้อมูลพบว่าโรคฝีดาษวานรความรุนแรงไม่ได้มากนัก การติดต่อก็ไม่ได้รวดเร็ว จากข้อมูลสถานการณ์โรคฝีดาษวานรเมื่อวันที่ 17 ก.ค.65 พบว่า มีผู้ป่วยยืนยัน 12,608 ราย ใน 66 ประเทศทั่วโลก ประเทศที่มีผู้ป่วยสูง 5 ลำดับแรก ได้แก่ สเปน 2,835 ราย เยอรมัน 1,859 ราย สหรัฐอเมริกา 1,813 ราย อังกฤษ 1,778 ราย และฝรั่งเศส 908 ราย
อย่างไรก็ตาม โรคฝีดาษวานร พบหลัก ๆ อยู่ที่ประเทศแถบยุโรป อเมริกา และเอเชียก็มีพบบ้างแล้ว ที่สิงคโปร์ ไต้หวัน อินเดีย
ข้อมูลทางระบาดวิทยา ผู้ที่ติดเชื้อส่วนใหญ่เป็นผู้ชาย มีข้อสันนิษฐานว่าเกี่ยวข้องกับการสัมผัสใกล้ชิดของผู้ป่วย โดยเฉพาะตุ่มฝีหนองมีเชื้อจำนวนมาก ไม่ใช่จากการหายใจ ส่วนใหญ่จะติดจากการสัมผัสลักษณะใกล้ชิด
ข้อแนะนำล่าสุด ขององค์การอนามัยโลก ให้ประเมินความเสี่ยงจากการรวมกลุ่ม โดยของประเทศไทยคณะกรรมการวิชาการของคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติให้มีการแจ้งเตือนพี่น้องประชาชน หากสงสัยมีความเสี่ยงให้พบแพทย์
นายแพทย์โอภาส ย้ำว่า โรคฝีดาษวานร หรือฝีดาษลิง ไม่มีความรุนแรง ขณะนี้มี 2 สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์แอฟริกาตะวันตก และสายพันธุ์แอฟริกากลาง สำหรับผู้ป่วยยืนยันที่พบในไทยเป็นสายพันธุ์แอฟริกาตะวันตกที่มีความรุนแรงน้อยกว่า
สำหรับประชาชนโรคนี้ติดต่อจากการสัมผัสใกล้ชิด ดังนั้น มาตรการที่ใช้กับการป้องกันโควิด 19 ใช้ได้กับการป้องกันโรคฝีดาษวานร คือ ล้างมือบ่อย ๆ การไม่คลุกคลีใกล้ชิดกับคนที่มีตุ่มหนอง