วันนี้ ทีมข่าวอีจัน พาท่องเที่ยวโบราณสถานเก่าแก่แห่งหนึ่งทางพระพุทธศาสนา ในอำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย ที่ถือเป็น ศาสนาสถานศักดิ์สิทธิ์สำคัญ คู่บ้านคู่เมืองเชียงคานมานาน ตั้งแต่อดีตเชื่อกันว่า สถานที่แห่งนี้ใครก็ตามที่จะมาถึงวัดพระพุทธบาทภูควายเงิน เชียงคานได้ ต้องเป็นผู้ที่มีบุญวาสนาจริง ๆ เท่านั้น เพราะไกลมากจากเมืองหลวง จากหลักฐานที่บันทึกประวัติความเป็นมาของวัด ได้ระบุไว้ว่า วัดพระพุทธบาทภูควายเงิน สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2300 เป็นวัดที่ตั้งอยู่บนเขาสูงจากระดับทะเลปานกลาง 400 เมตร
สำหรับความเป็นมาหรือประวัตินั้น ทราบว่า มีเรื่องเล่าต่อกันมา ในอดีตวัดแห่งนี้เป็นวัดร้าง แต่มักจะมีพระธุดงค์เดินทางมาปักกลดบำเพ็ญเพียรอยู่เสมอ และในบริเวณวัดยังมีรอยพระพุทธบาทปรากฏอยู่ภายใต้ซุ้มอิฐใหญ่ ขนาดพอที่คนจะเข้าไปนั่งได้ 2 คน ซึ่งในภาษาถิ่นจะเรียกสิ่งปลูกสร้างในลักษณะนี้ว่า “อุบมุง” ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นชื่อหมู่บ้านทางทิศตะวันออกของวัดคือบ้านอุมุง ที่หมู่บ้านอุมุงแห่งนี้ มีชาวนาผู้หนึ่งที่มักพาควายขึ้นมาหาหญ้ากินบนภูเขาบริเวณวัด และเมื่อมีพระธุดงค์ผ่านมาชาวนาผู้นี้ ก็จะนำเอาอาหารมาถวายแก่พระธุดงค์เป็นประจำ ซึ่งอานิสงส์แห่งการถวายทานนี้เอง ทำให้ชาวนาทำนาขายข้าวได้เงินมากทุกปี จนร่ำรวยถึงขั้นเศรษฐีและด้วยสำนึกในบุญคุณของควาย ที่ช่วยไถนาปลูกข้าวอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย ชาวนาจึงเรียกควายตัวนี้ว่า”ควายเงิน” วัดแห่งนี้จึงตั้งชื่อว่า”วัดพระพุทธบาทภูควายเงิน”
ตามเรื่องเล่านี้เอง การทำนาในบริเวณภูควายเงิน นั้นได้ผลผลิตดีต่อมาจึงได้มีชาวนาอพยพเข้ามาตั้งรกรากมากขึ้นเรื่อย ๆ จนกลายเป็นหมู่บ้านและขนานนามว่า”หมู่บ้านนุมุง” ซึ่งเพี้ยนมาจากคำว่า”อุบมุง” ที่เป็นสิ่งปลูกสร้างคลุมรอยพระพุทธบาทศักดิ์สิทธ์ ส่วนภูเขาลูกนั้นชาวบ้านได้เรียกกันว่า “ภูควายเงิน” เพื่อบอกเล่าถึงสถานที่และเป็นเกียรติแก่สัตว์ อันเป็นคุณที่เป็นเรี่ยวแรงให้เกิดความสำเร็จ ในการประกอบอาชีพและในทุก ๆ ปี เมื่อถึงวันขึ้น15 ค่ำเดือน 3 ทางวัดจะจัดให้มีงานสมโภชประจำปี ซึ่งถือว่าเป็นงานสำคัญของชาวบ้านในแถบอำเภอเชียงคาน รวมไปถึงชาวลาวจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ที่มาร่วมสักการะรอยพระพุทธบาทกันเป็นจำนวนมาก สำหรับสิ่งที่น่าสนใจ ในบริเวณวัดพระพุทธบาทภูควายเงินแห่งนี้ ก็คือรอยพระพุทธบาทที่ประดิษฐานอยู่บนหินลับพร้า (หินลับมีด) ซึ่งมีลักษณะเป็นรอยแตก แต่ไม่มีอักษรจารึก ขนาดกว้างประมาณ 1 ศอก ยาวประมาณ 1 วา รูปลักษณะเหมือนรอยพระพุทธบาทจริง และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2478 นอกจากนี้ยังมีพระเจ้าใหญ่พุทธฉัพรรณรังสีพระพุทธรูปปูนปั้น สีขาว องค์ใหญ่และตามพระวรกาย
ยังประดับด้วยกระจกเงาชิ้นเล็ก ๆ ให้ได้สักการะและสิ่งที่โดดเด่น สะดุดตาต่อผู้มาเยือนอีกสิ่งหนึ่งก็คือ ปูนปั้นรูปควายเงินที่ตั้งอยู่บริเวณลานจอดรถทางเข้าวัดนั่นเอง
สำหรับการเดินทางไปยัง วัดพระพุทธบาทภูควายเงิน สามารถทำได้อย่างสะดวก ใช้ถนน ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 211 สายเชียงคาน-ปากชม ออกไปจากเชียงคานประมาณ 6 กิโลเมตร ถึงหมู่บ้านผาแบ่นให้เลี้ยวไปตามทางแยกเข้าบ้านอุมุงอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จากนั้นขึ้นเขาไป 1 กิโลเมตร ก็จะถึงวัดพระพุทธบาทภูควายเงินแห่งนี้
คลิปอีจันแนะนำ
เพื่อน…ที่แสน “พิเศษ”