ผลการทดสอบใน โครงการประเมินความสามารถนักเรียนระดับนานาชาติ (PISA) ของเด็กไทยในปี 2022 พบว่า ผลสอบแย่ลงในทุกด้านเมื่อเทียบกับผลสอบ 4 ปีที่แล้ว ทั้งในด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และการอ่าน โดย PISA ระบุว่า คะแนนเฉลี่ยในทุกทักษะของเด็กไทยในการทดสอบครั้งล่าสุดนี้ต่ำที่สุด เมื่อเทียบกับผลสอบครั้งก่อนๆ นับตั้งแต่ที่ไทยเริ่มเข้าร่วมโครงการนี้เมื่อกว่า 20 ปีที่แล้วในช่วงต้นทศวรรษ 2000
ทั้งนี้ เมื่อดูข้อมูลในช่วง 10 ปีล่าสุด (2012-2022) พบว่า ทักษะด้านคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ของเด็กไทยลดลงกว่า 30 คะแนน และทักษะด้านการอ่านลดลงกว่า 60 คะแนน ซึ่งเป็นคะแนนที่สูงกว่าที่เด็กคนหนึ่งๆ จะได้รับจากการเรียนใน 1 ปี
นอกจากนี้ เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศในกลุ่ม OECD พบว่า ทักษะทั้ง 3 ด้านของเด็กนักเรียนไทยยังด้อยกว่านักเรียนจากประเทศในกลุ่มนี้ และเมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียนอย่างสิงคโปร์ เวียดนาม มาเลเซีย และบรูไน ก็พบว่า เด็กไทยมีทักษะทั้ง 3 ด้านด้อยกว่าเด็กในประเทศเพื่อนบ้านเหล่านี้ทั้งหมด
อย่างไรก็ตาม ผลการประเมิน PISA นี้ เผยให้เห็นว่า คะแนนด้านการอ่านของนักเรียนที่เข้าร่วมการประเมินนั้นลดลงไป 10 คะแนน ขณะที่ คะแนนด้านคณิตศาสตร์ลดลงประมาณ 15 คะแนน เมื่อเทียบกับการประเมินในปี 2018 ทั้งนี้ PISA ระบุว่า “ตัวเลขนี้เท่ากับค่าของการเรียนรู้ประมาณ 3 ใน 4 ของปี” และยังกล่าวเพิ่มเติมว่า การลดลงนี้เกิดจากสาเหตุของการระบาดของโควิด-19 แต่เพียงบางส่วนเท่านั้น
ด้านการอ่าน
สำหรับสมรรถนะการอ่านของ PISA สิงคโปร์ ครองอันดับ 1 ตามมาด้วย 9 ประเทศ/เขตเศรษฐกิจ ได้แก่ ไอร์แลนด์ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน เอสโตเนีย มาเก๊า แคนาดา สหรัฐอเมริกา และนิวซีแลนด์ ส่วน ประเทศ/เขตเศรษฐกิจที่อยู่ใน 3 อันดับสุดท้าย คือ โมร็อกโก อุซเบกิสถาน และกัมพูชา
ประเทศและเขตเศรษฐกิจในยุโรปส่วนใหญ่มีผลประเมินอยู่ในระดับกลาง โดยสหราชอาณาจักรมีผลประเมินอยู่ที่อันดับที่ 13 ซึ่งเป็นการขยับขึ้นมา 1 อันดับจากปี 2018 สำหรับประเทศลาตินอเมริกา ประเทศชิลีมีผลประเมินสูงที่สุดในทวีปและอยู่ที่อันดับที่ 37 จากประเทศที่เข้ารับการประเมินทั้งหมด
ส่วนประเทศไทย ทักษะการอ่านของนักเรียนอยู่ที่อันดับที่ 64 จาก 81 ประเทศ ซึ่งต่ำกว่าสิงคโปร์ที่อยู่อันดับที่ 1 เวียดนามที่อันดับที่ 34 บรูไนที่อันดับที่ 44 และมาเลเซียที่อันดับที่ 60
ด้านคณิตศาสตร์
ส่วนความรู้คณิตศาสตร์ของ PISA สิงคโปร์ ครองอันดับ 1 ตามมาด้วย มาเก๊า ไต้หวัน ฮ่องกง ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ เอสโตเนีย สวิตเซอร์แลนด์ แคนาดา และนิวซีแลนด์ ในขณะที่ประเทศในกลุ่มยุโรปต่างอยู่ในอันดับที่ 10-20 โดยสหราชอาณาจักรอยู่ที่อันดับที่ 14 ประเทศมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา ตั้งอยู่ในอันดับที่ 34
สำหรับเด็กไทย ทักษะด้านคณิตศาสตร์อยู่ที่อันดับที่ 58 ซึ่งต่ำกว่าสิงคโปร์ที่อยู่อันดับที่ 1 เวียดนามที่อันดับที่ 31 บรูไนที่อันดับที่ 40 และมาเลเซียที่อันดับที่ 54
ด้านวิทยาศาสตร์
ขณะที่ ด้านความรู้วิทยาศาสตร์ของ PISA สิงคโปร์ ยังคงรักษาตำแหน่งอันดับ 1 และอันดับที่ 2-10 ประกอบไปด้วย ญี่ปุ่น มาเก๊า ไต้หวัน เกาหลีใต้ เอสโตเนีย ฮ่องกง แคนาดา ฟินแลนด์ และออสเตรเลีย
ประเทศสหราชอาณาจักร มีอันดับที่ 15 ในขณะที่สหรัฐอเมริกา อยู่ที่อันดับที่ 16 โดยประเทศในยุโรปส่วนใหญ่มีผลคะแนนอยู่ในระดับปานกลาง
สำหรับประเทศไทย อยู่ที่อันดับที่ 58 ซึ่งต่ำกว่าสิงคโปร์ที่อยู่อันดับที่ 1 เวียดนามที่อันดับที่ 35 บรูไนที่อันดับที่ 42 และมาเลเซียที่อันดับที่ 52