ถ้าอยากจะหาปลาที่เนื้ออร่อยที่ไม่ว่าจะปรุงเป็นเมนูไหน หรือกินสด ๆ แบบซาซิมิก็อร่อยรสชาติบาดใจ หนึ่งในนั้นต้องมีรายชื่อของปลา ปลาย่ำสวาท สัตว์เศรษฐกิจของพี่น้อง เกาะช้าง จ.ตราดอยู่ในรายการแน่นอนค่ะ เพราะถ้าใครเคยได้กินจะรู้เลยว่าความอร่อยนั้นมากมายแค่ไหน ถึงขั้นที่ว่าก่อนตายต้องได้ลองกินสักครั้งเชียวล่ะ
ปลาย่ำสวาทหรือ ปลากะรังจุดฟ้า นับได้ว่าเป็นของดีถึงขั้นได้ชื่อว่าเป็นปลาประจำจังหวัด ตราด ที่นักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมารับประทานถึงที่ถึงถิ่น ส่งผลให้เมื่อ 2 -3 ปี ที่ผ่านมาการหาปลาย่ำสวาท กลายเป็นอาชีพเสริมให้ชาวประมงในพื้นที่สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ จนตอนนี้กลับกลายมาเป็นงานหลักแล้วด้วยราคาที่ทำให้ชาวประมงชื่นใจอยู่ที่กิโลกรัมละ 1,000 บาทกันเลยทีเดียว ที่ราคางามขนาดนี้เพราะตอนออกไปจับก็ยากซื้อลูกปลามาเลี้ยงก็ต้องใช้เวลาเกือบปีกว่าจะขายได้
โดยนายสมชาย อานามพงษ์ ประธานประชาคมหมู่บ้านคลองสน หมู่ 3 ต.เกาะช้าง อ.เกาะช้าง จ.ตราด เจ้าของกระชังปลาย่ำสวาท เล่าถึงจุดเริ่มต้นของการเลี้ยงเจ้าปลาย่ำสวาทให้เราฟังว่า แต่ก่อนก็ออกไปทำประมงหาปลาตามปกติ เพื่อที่จะส่งร้านอาหารในพื้นที่เกาะช้าง ซึ่งปลาย่ำสวาท เป็นปลาที่จับมาเท่าไหร่ก็ไม่เคยพอ ประกอบกับราคาปลาค่อนข้างสูง จึงนำลอบไปวางดักปลาย่ำสวาทไปขาย ส่วนตัวเล็กที่ติดอวนมาก็เอามาใส่กระชังเลี้ยง อีกส่วนหนึ่งก็จะซื้อลูกปลามาเพิ่มเติม ต้องเลี้ยงกันประมาณ 8 เดือนถึง 1 ปีเลยถึงจะขายได้ แต่ราคาของปลาก็ดีขายแล้วหายเหนื่อยหน่อยอยู่ที่ราคากิโลกรัมละ 1,000 บาท ปัจจุบันพี่สมชายมีกระชังปลาปลาย่ำสวาท อยู่ 10 กระชัง กระชังละ 150 ตัว แกบอกบอกว่าต้องนำเหยื่อเป็นลูกปลาตัวเล็กมาให้ 2 วันต่อ 1 ครั้ง ถึงเวลาอาหารเจ้าปลาก็จะกรูกันเข้ามาเหมือนปลาคราฟเลย น่ารัก เลี้ยงแล้วเพลิดเพลินดี
เมื่อสอบถามพี่สมชายว่าแล้วช่วง โควิด อย่างนี้พี่ได้รับผลกระทบอะไรบ้างไหม แกบอกว่าเต็ม ๆ เลยแหล่ะ เพราะร้านอาหารปิดหมด จะไปส่งปลาให้ใครได้เล่า แต่ก็ยังดีที่มีคนมารับซื้อถึงกระชัง มีชาวบ้านมาซื้อไปทำอาหารกินบ้าง ถึงขายไม่ดีเหมือนเก่าแต่ก็ยังพอได้ขายบ้าง
ซึ่งเจ้าปลาย่ำสวาทนี่เขาว่าอร่อยมาก เอามาทำได้สารพัดร้อยแปดเมนูตามแต่ใจเราต้องการ แต่ที่นิยมคือเนื้อสด ๆ เอามาทำซาซิมิ หัว หาง พุง เอามาทำต้มยำจะน้ำข้นน้ำใสก็ได้หมด อร่อยจนเรียงว่าหวงก้างปลาเลยแหล่ะคุณพี่
ปลาย่ำสวาทจุดเล็กมีลำตัวแบนยาว มีความยาวลำตัวได้จนถึง 120 เซนติเมตร บริเวณรอบดวงตาแบน ไม่มีเกล็ด ก้านซี่เหงือกจำนวน 6–10 อัน หลังมีก้านครีบแข็ง 7–8 ก้าน ครีบที่ 3 หรือ 4 ยาวที่สุด ก้านครีบอ่อน 10–12 อัน ครีบอกมีก้านครีบอ่อน 15–17 อัน ครีบก้นมีก้านครีบแข็ง 3 อัน และก้านครีบอ่อน 8 อัน หางเป็นแบบตรงเว้ากลางเล็กน้อย สีลำตัวมีหลากหลายตั้งแต่สีเขียวมะกอกถึงแดงน้ำตาล สีส้มแดงถึงแดงเข้ม จะมีจุดสีฟ้าเล็ก ๆ บนหัวและแก้มมากกว่า 10 จุด และที่ลำตัว ยกเว้นใต้ท้อง สืบพันธุ์ด้วยการวางไข่ในทะเล ลูกปลาจะเข้ามาเจริญเติบโตอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลหรือปากแม่น้ำ สามารถเปลี่ยนเพศได้ ขนาดสมบูรณ์เพศอายุประมาณ 3 ปี น้ำหนักตัวประมาณ 3 กิโลกรัม จะเป็นเพศเมียทั้งหมด เมื่อปลาเจริญเติบโตมีน้ำหนักตัวประมาณ 7 กิโลกรัม ก็จะเปลี่ยนเป็นเพศผู้ ดังนั้นการผสมพันธุ์ของปลาชนิดนี้ในธรรมชาติจะเกิดจากปลาเพศผู้ที่มีขนาดใหญ่กับปลาเพศเมียที่มีขนาดเล็กกว่า ฤดูกาลผสมพันธุ์อยู่ระหว่างเดือนพฤศจิกายนจนถึงเมษายน แต่ละตัวสามารถวางไข่ได้ 208,000–269,500 ฟอง โดยปริมาณและคุณภาพของไข่ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของตัวปลา
