กระชาย นับเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่คนไทยให้ความนิยม จึงมันจะอยู่ในหลาย ๆ เมนูอาหารไทย แล้วยิ่งช่วงนี้คนไทยหันมานิยมดื่มน้ำกระชายผสมน้ำผึ้งมะนาว ด้วยความเชื่อที่ว่าน้ำกระชายมีสรรพคุณช่วยต้าน โควิด ทำให้ตอนนี้ราคากระชายดีขึ้นอย่างทันตาเห็นเชียวค่ะ ทีมงาน จันลั่นทุ่ง เลยอยากพาย้อนมาดูต้นทางคือการปลูกกระชาย ที่ปลูกเป็นล่ำเป็นสันเป็นสวนกันเลยทีเดียว ที่สวนสระเศรษฐี จ.กาญจนบุรี ของคุณพี่หมี คุณประคอง สมบัติภูธร ชายผู้คร่ำหวอดอยู่ในวงการปลูกกระชายเพื่อค้าขายเกือบ 20 ปี ที่เริ่มจากใจที่มีความรักให้กับกระชาย ชอบความอิสระที่ไม่ต้องผูกมัดกับสิ่งใด ที่ตอนนี้นอกจากขายกันในประเทศ ตอนนี้เล่นระดับสากลส่งออกนอกแล้วเดือนนึงก็แค่ประมาณ 2 ตันเท่านั้นเอง เรามาลองเรียนรู้ความสำเร็จของพี่หมีกันนะคะว่าเขามีวิธีการอย่างไร
กระชายที่พี่หมีปลูกมี 2 สายพันธุ์คือ รากกล้วยและกอกอด ซึ่งกอกอดเป็นพันธุ์ที่ได้รับความนิยมของเกษตรกรไทยเพราะตัวกระชายจะอ้วนใหญ่ ได้น้ำหนักดี การปลูกกระชายพี่หมีบอกไม่ยากมีเพียงพื้นที่ปลูกกับใจที่รัก เท่านี้ก็มากเกินพอแล้ว โดยเริ่มจากถางที่ไว้ซึ่งควรเป็นที่ดอน มีแหล่งน้ำธรรมชาติไว้ด้วยจะดีมาก ๆ เมื่อเตรียมดินปูด้วยขี้วัวแล้วก็ทำการลงต้นพันธุ์ต้นละประมาณ 10-20 บาท เสร็จแล้วคลุมดินด้วยฟางเสร็จ ซึ่งช่วงที่ดีที่สุดในการปลูกกกระชายคือช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงช่วงกลางเดือนพฤษภาคม เพราะช่วงนี้อากาศและปริมาณฝนกำลังดี ระหว่างนั้นก็ใส่ปุ๋ย 3 ระยะ คือช่วงที่ต้นกระชายออกใบ 5 ใบแรก ใส่ปุ๋ยรอบที่หนึ่ง ถัดไปอีก 1 เดือน ใส่ปุ๋ยอีก และถัดไป 5 เดือนหรือช่วงที่ตรงโคนต้นมีดอกสีม่วงออกมาให้ใส่ปุ๋ยอีกที ซึ่งช่วงสุดท้ายนี้คือกระชายออกรากเป็นกระชายอ่อนแล้วค่ะ พี่หมีบอกกับเราอีกว่าในส่วนการดูแลเจ้ากระชายก็ไม่ยากเย็นอะไร ไม่มีศัตรูพืชอะไร แต่ที่ต้องจับตาเฝ้าระวังคือเชื้อราค่ะ ถ้ามีมาก็คือจบเลย ซึ่งเชื้อราจะมาในช่วงใส่ปุ๋ยค่ะ ถ้าระวังและผ่านช่วงนี้ไปได้ ก็รอรับเงินเพลิน ๆ ไปเลยจ้า
การขายกระชายจะมีการขายเป็น 2 รุ่น รุ่นแรกเรียกว่ากระชายอ่อน คือเมื่อปลูกกระชายได้ 6 เดือนแล้วเริ่มเป็นรากกระชายแล้วก็สามารถเก็บเกี่ยวมาขายเพื่อคืนทุนรอบแรกก่อน แต่ถ้าเกษตรกรไม่พอใจราคากระชายในตลาดเวลานั้น เรายังเก็บกระชายปลูกไว้ใต้ดินจนไปถึงรอบปีที่เราปลูกได้ นั่นคือรุ่น 2 ที่เรียกว่ากระชายแก่ค่ะ
วิธีการเก็บกระชายส่วนมากเข้าจะใช้จอบง่ามขุดเก็บกระชาย แต่พี่หมีบอกว่ามันช้าแถมทำให้ผลิตผลเสียหายในบางส่วนด้วย แถมเสียแรงงานมาก จึงคิดพลิกแพลงวิธีการเก็บโดยการใช้แรงดันน้ำฉีดไล่ดินค่ะ โดยจะเก็บกระชายจากพื้นที่ต่ำไล่ไปบนพื้นที่สูง เพื่อไม่ให้กระชายส่วนที่ยังไม่เก็บถูกน้ำท่วมขัง น้ำที่ใช้ก็มาจากบ่อน้ำบาดาลที่ขุดไว้ เป็นระบบน้ำหมุนเวียน ที่ปั๊มขึ้นมา ใช้แรงดันไล่ดินจากกระชาย ทำให้เก็บกระชายได้ง่ายและเร็วขึ้น จากเดิมที่ขุดเก็บ 2 คนได้ 50 กิโลกรัมตอนนี้เพิ่มเป็น 1 เท่าตัว เป็น 100 กิโลกรัมไปเลยจ้า
ใน 1 ไร่ถ้าปลูกกระชายเต็มพื้นที่ถ้าเก็บกระชายอ่อนได้ผลผลิต 7 ตัน แต่ถ้าใจเย็นรอกระชายแก่ มันก็จะงอกไปเรื่อยได้ถึง 10 ตันเลยก็มีมาแล้ว ในเรื่องราคาการขายอย่างที่บอกไปว่าต้องดูช่วงสภาวะของตลาด พี่หมีบอกว่าราคาหน้าสวนถ้ารับที่กิโลกรัมละ 20 บาทชาวสวนก็อยู่ได้แล้ว แต่แกเคยขายได้ตอนราคาดีสุด ๆ อยู่ที่กิโลกรัมละ 150 บาทเลยทีเดียว แล้วอย่างตอนนี้มีส่งต่างประเทศกิโลกรัมละ 120 บาทสบาย ๆ เลยจ้า
ตอนนี้พี่หมีนอกจากปลูกกระชายแกยังขยายฐานความสุขของแกด้วยการปลูก พืชเศรษฐกิจ อื่น ๆ อย่างอินทผลัมด้วยจ้า นอกจากเวลาที่ดูแลสวนของแก พี่หมียังมีเวลาให้คำปรึกษากับผู้ที่สนใจเข้ามาปลูกกระชายสร้างรายได้ใหม่กันอีก แกยกตัวอย่างคุณยายวัย 72 ปีเจ้าของสวนอ้อย ที่ลองมาปลูกกระชายที่ตอนนี้ว่าจะโค่นอ้อยแล้วมาปลูกกระชายอย่างเดียวแล้ว เพราะรายได้มันดีเหลือเกิน หากใครสนใจปรึกษาพี่หมีได้เลยที่ 098-447-5990 จ้า
